İçeriğe atla

Çürgüy-ool Homuşku

Çürgüy-ool Homuşku
Doğum10 Mayıs 1918(1918-05-10)
Höndelen, Kemçik Daa koşun, Uranhay ülkesi
Ölüm10 Temmuz 1978 (60 yaşında)
Bört-Dag, Tes Kem ilçesi, Tıva Özerk Cumhuriyeti
Defin yeriCebeci Askerî Şehitliği, Ankara
MilliyetTıva
MeslekTankçı teğmen
Etkin yıllar1943-1944, 1944-1948
DönemSovyet devri
İşveren25.Tank Alayı

Çürgüy-ool Homuşku(Tuvaca: Чүргүй-оол Намгай оглу Хомушку) — Tıva ve Sovyet subayı, tankçı, Ulu Vatan Savaşının katılımcısı ve Sovyetler Birliği Kahramanı.

Yaşamı

Çürgüy-ool Homuşku, 10 Mayıs 1918 yılında Höndelen köyünde doğmuştur. 20 Mayıs 1943 yılında Tuva Halk Cumhuriyetinin ilk gönüllüler grubu olarak Çürgüy-ool Homuşku Sovyet cephesine yollanır. Bir müddet Tıva gönüllüleri Gorki şehrinde savaş talimleri yaparlar. 1944 yılının Şubat ayında Tıva gönüllüleri 25. Tank Alayı'na dahil edilir.

25 Şubat 1944 yılında Çürgüy-ool Homuşku'nun hizmet ettiği alay 2.Ukrayna cephesinin 52.Ordusuna dahil olur. 1944 yılı Mart ayında alay Bug-Dinyester saldırı kısmına dahil edilir.

5 Mart 1944 yılında Rızanovka ve Kobılyaki (Kiyev, şimdi Çerkası ili) köyleri yakınlığında düşmanın müdafaası sıçrayışı zamanı Çürgüy-ool Homuşku'nun sürdüğü tank en yüksek süratle düşman mevkiine atılır. Tank ateş noktalarını ve düşmanın canlı kuvvetini mahv eder. İki saat arzında Homuşku ve grubu 35 düşman askerini, üç tank aleyhine silahı, yedi makinalı tüfek ve iki havan cihazını mahveder. Tank komutanı yaralandığında sürücü savaş aracının kontrolünü ele alır. Bir nice gün sonra, Uman yakınlarında üç tank, Çürgüy-ool Homuşku tarafından kullanılan bir araba dahil, 24 uçak, 80 araç kaçırıldı ve yüzlerce düşman askeri ve subayı ele geçirildi. Böylece daha birçok hücum için yol açılır.

SSCB Yüksek Sovyet başkanlığının 24 mart 1945 tarihli kararnamesi ile Çürgüy-ool Homuşku Lenin ödülü ve Kızıl Yıldız madalyası (№ 7008) ile Sovyetler Birliği Kahramanı unvanını aldı.

1948 yılında teğmen Homuşku yedeğe alınır ve doğduğu Tıvaya döner. Tes-Hem ilçesi Bert-Dağ köyünde yaşamaya ve çalışmaya devam eder. 10 Temmuz 1978 yılında ölmüştür.[1][2]

Madalya ve Ödülleri

Sovyetler Birliği Kahramanı (24 Mart 1945);

Lenin nişanı (24 mart 1945);

II dereceli Büyük Vatan Muharebesi nişanı,

Diğer madalyalar.

Hatırası

Kızıl şehrinin caddelerinden birinie Çürgüy-ool cadddesi (Ulitsa Churguy-oola) verimiştir. Kahramanın büstü şehri parkının girişine konulmuştur.

2005 yılında İkinci Dünya Savaşı Zaferi'nin 60.yıldönümüne kayıt etmek için, RA 42429 numaralı İnter-Avia Yak-42D uçağına Çürgüy-ool Homuşku'nun adı verilmiştir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Çürgüy-ool Homuşku hakkında kaynaklar". 4 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "Çürgüy-ool kısa yaşamı". 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Kahramanı</span>

"Sovyetler Birliği Kahramanı", Sovyetler Birliği'nin en yüksek dereceli onur madalyası.

<span class="mw-page-title-main">Bauırjan Momışulı</span>

Baurjan Momışulı Kazak asıllı Sovyet vatandaşı. II. Dünya Savaşı sırasında Kızılordu saflarında gösterdiği başarılardan dolayı Sovyetler Birliği Kahramanı ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tuvalılar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Tıva Türkleri'nden kişiler listesi

İvan Mihayloviç Sidorenko, bilinen en iyi Sovyet keskin nişancılarından biridir. Onaylanmış olan 500 kadar asker veya subayı öldürmüştür. Savaştaki diğer birçok Sovyet keskin nişancısı gibi teleskobik görüş ile donatılmış Mosin-Nagant kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İvan Kojedub</span> As pilotu, 3 kez Sovyetler Birliği Kahramanı madalyası alan kişi

İvan Mikitoviç Kojedub Ukrayna asıllı Sovyet asker, II. Dünya Savaşı as pilotu ve sonrasında Sovyet Hava Kuvvetleri mareşali. Gösterdiği başarılar sebebiyle üç kez Sovyetler Birliği Kahramanı madalyasıyla onurlandırılmıştır. Kore Savaşı sırasında da 324. Avcı Filosu komutanlığı görevinde bulunan Kojedub, çoğunlukla görev yaptığı Lavoçkin La-5 avcı uçağıyla olmak üzere 64 + 2 düşman uçağı düşürmüştür. Kendisi jet kullanmadan jet motoruna sahip olan Messerschmitt Me 262 düşürmüş nadir savaş pilotlarındandır.

Samand Aliyeviç Siyabendov, Belarus Cephesi 48. Ordu 217. Piyade Tümeni 755. Piyade Alay komutan yardımcısı yarbay, Sovyet Kürdü Sovyetler Birliği Kahramanıdır.

Tülüş Keçilool (1914-1945) — Sovyetler Birliği ile Almanya arasında gerçekleşen II. Dünya Savaşı'nda Sovyet tarafında yer alan Tıva Eki Turaçılar adlı ordunun komutanı. Sovyet kahramanı.

<span class="mw-page-title-main">İvan Fedyuninski</span> Sovyet askeri lideri

İvan İvanoviç Fedyuninski, Sovyet askeri lideri ve Sovyetler Birliği Kahramanı'dır (1939).

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Maresyev</span>

Aleksey Petroviç Maresyev, II. Dünya Savaşı sırasında savaşmış olan Sovyet as pilot, Sovyetler Birliği Kahramanı.

<span class="mw-page-title-main">Teyfuk Abdul</span>

Teyfuk Amitoviç Abdul, II. Dünya Savaşı sırasında 175. Muhafız Tüfek Alayı'nın 2. taburunun komutanı olarak görev yapan Sovyetler Birliği Kahramanı madalyalı Kırım Tatarı asker.

<span class="mw-page-title-main">Yekaterina İllarionovna Dyomina</span> Sovyetler Birliği Kahramanı ve İkinci Dünya Savaşı gazisi

Yekaterina İllarionova Dyomina, bir Rus askeri doktordur. 369. Deniz Taburu'nın eski tıbbi subayı ve Kıyı Filosu kıdemli tıbbi subayıdır ve deniz birlikleri istihbaratında görev yapan az sayıdaki kadından biridir. Sovyetler Birliği Kahramanıdır.

Mirza Dövlet oğlu Valiyev Azeri Kızıl Ordu çavuşu ve Sovyetler Birliği Kahramanı. Valiyev, ölümünden sonra Budapeşte Taarruzu'ndaki eylemlerinden ötürü bu unvanla ödüllendirildi. 45-mm'lik bir tanksavar topunu komuta ederek, mürettebatı öldürüldükten sonra bir dizi Alman tankını imha ettiği ve dahasında kendisin de öldürüldüğü bildirildi. 24 Mart 1945'te Valiyev, ölümünden sonra Sovyetler Birliği Kahramanı unvanını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Movlid Visaitov</span>

Movlid Aleroyeviç Visaitov, Çeçen Kızıl Ordu albayı ve Sovyetler Birliği Kahramanıydı. Visaitov, 2. Dünya Savaşı sırasında 255. ayrı Çeçen-İnguş süvari alayının komutanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Abduraim Reşidov</span>

Abduraim İsmailoviç Reşidov, SSCB'de Büyük Vatanseverlik Savaşı olarak bilinen II.Dünya Savaşı sırasında Sovyet Hava Kuvvetlerinin 162. Muhafız Bombardıman Havacılık Alayı komutan yardımcısıydı. 1945'te Binbaşı rütbesini korurken, savaş sırasında Pe-2'deki ilk 166 görevi için Sovyetler Birliği Kahramanı ilan edildi. Savaştan sonra, Kırım Tatarı sivil haklar hareketine yoğun bir şekilde dahil oldu ve hükûmete, geri dönüş hakkını reddetmeye devam ederlerse alenen kendi kendini feda edeceğine dair yemin etti.

Aleksey Çırgal-ool, Tıva kökenli Rusyalı sanatçı. Tıva,Sovyet bestekarı, aktör ve öğretmen. Sovyetler Birliği halk sanatçısı(1984). Onu ilk profesyonel Tıva bestekarı adlandırırlar.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı'nda Tıva</span>

Tıva, resmi olarak tam adıyla - Tıva Arat Cumhuriyeti, 22 Haziran 1941'de Almanya'nın savaş ilanından sonra Sovyetler Birliği ile birlikte II.Dünya Savaşı'na Anti-Hitler koalisyonu olarak girdi.

<span class="mw-page-title-main">Talgat Bigeldinov</span>

Talgat Jakypbekuly Bigeldinov İkinci Dünya Savaşı sırasında yer almış kara taarruz pilotu ve Sovyetler Birliği Kahramanı unvanını iki kez kazanan tek Kazak asker. Savaştan sonra orduda kaldı ve yedek kuvvetlere transfer olmadan önce yarbay rütbesine ulaştı. Kazakistan'ın Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını kazandıktan sonra Tümgeneral rütbesine terfi etti.

<span class="mw-page-title-main">Cafer Osman Topçu</span>

Cafer Osman Topçu, İkinci Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu'da görevli bir Kırım Tatar subayıydı. Altı kez yaralandı, savaşta birçok kez kendini gösterdi ve bunun için iki ayrı kez Sovyetler Birliği Kahramanı unvanına aday gösterildi, ancak hiçbir zaman alamadı.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Gulayev</span>

Nikolay Dmitriyeviç Gulayev Sovyet as pilot, komutan ve Sovyetler Birliği Kahramanı. II. Dünya Savaşı sırasında kazandığı 50'nin üzerinde hava muharebesiyle en etkili 4. Sovyet savaş pilotuydu.

Fetislyam "Petay" Abilovich Abilov, İkinci Dünya Savaşı sırasında 130. Muhafız Tüfek Alayı'nın komutanı olarak görev yapmış Sovyet Ordusu subayıydı. Savaş yıllarında iki kez aday gösterilmesine rağmen Kırım Tatarı olması nedeniyle reddedildikten sonra 1990 yılında Sovyetler Birliği Kahramanı ünvanına layık görüldü.