İçeriğe atla

Çözülememiş fizik problemleri listesi

Fizikte çözülememiş ana problemler teoriktir. Başka bir ifadeyle mevcut teoriler, gözlenmiş bir fenomeni veya deneysel sonucu açıklayamamaktadır. Başkaları deneysel olup önerilmiş bir teorinin doğruluğunu test etmede ya da bir fenomenin daha detaylı incelenmesinde karşılaşılan zorluklardır.

Alt alanlara göre çözülememiş problemler

Aşağı alt alanlarına göre gruplanmış çözülememiş problemlerin listesi görülmektedir.

Kosmoloji ve genel görelilik

Evrensel enflasyon
Kosmik enflasyon teorisi doğru mu? Eğer doğruysa bu devrin detayları nelerdir? Enflasyona sebep olan farazî enflasyon alanı nedir? Eğer enflasyon bir noktada olmuşsa sonsuz enflasyon mudur ve akıl almaz uzak bir yere doğru mu gitmektedir?[1]
Ufuk problemi
Uzak Kâinat, Büyük Patlama Teorisi daha büyük anizotropiler haber vermesine rağmen niçin bu derece homojendir? Kosmolojik enflasyon, genelde çözüm olarak görünse de değişken ışık hızı gibi açıklamalar daha uygun mudur?[2]
Evren'in geleceği
Kâinat Büyük Donma'ya (İng. İngilizceBig Freeze), Büyük Yırtılma'ya (İng. İngilizceBig Rip), Büyük Çatırtı'ya (İng. İngilizceBig Crunch) ya da Büyük Sıçrama'ye (İng. İngilizceBig Bounce) doğru mu gitmektedir? Yahut kendisi sonsuza kadar kendini tekrar eden dönüşsel bir modelin parçası mıdır?
Kütleçekimsel dalga
Kütleçekimsel dalgalar deneysel olarak tespit edilebilir mi?[3][4]
Baryon asimetrisi
Gözlemlenebilir Evren'de niçin madde, antimaddeden çok daha fazladır?
Kozmolojik sabit problemi
Vakumun sıfır noktası enerjisi niçin büyük bir kozmolojik sabite sebep olmuyor? Bilinen düşük değeri sağlayan nedir?
Kâinat'ta kara madde ve kara enerjinin tahmînî dağılımı
Karanlık madde
Kara maddenin kimliği nedir?[2] Bir temel parçacık mıdır? Yoksa en hafif süper ortak mıdır (İng. İngilizceLightest Supersymmetric Particle, LSP)? Kara maddeye atfedilen fenomenler, bir madde şekli yerine kütleçekiminin genişlemiş bir türü müdür?
Kara enerji yoğunluğu ile madde yoğunluğu 'nun ölçek faktörü 'ya karşı log-log çizimi. İki doğru şimdiki dönemde kesişmektedirler.[5]
Kara enerji
Hızlanan genişlemenin sebebi nedir (de Sitter fazı)? Kara enerji komponentinin enerji yoğunluğu, niçin farklı zamanlarda gelişen maddenin şimdiki yoğunluğu ile aynı büyüklüktedir? Acaba tam vaktinde mi rasat ediyoruz? Kara enerji saf bir kozmolojik sabit midir, yoksa hayalet energy gibi cevher modelleri uygulanabilir mi?
Kara akıntı
Büyük sayıda galaksi kümelerinin Kâinat'ın bir noktasına doğru hareket sebebi nedir?[6]
KMG anisotropisinin eliptik hizalanması
Mikrodalga göğünün 13 milyar ışık yılından daha uzakta bulunan bâzı büyük unsurlar, Güneş Sistemi'nin hem hareketi, hem de duruşuyla hizalanmış gibidirler. Bu durum işlemlerdeki sistematik hatalardan, sonuçların yerel etkilerle "kirlenmesinden" veya Kopernik Prensibi'nin açıklanamamış bir ihlâlinden mi kaynaklanmaktadır?
Kâinat'ın şekli
Birlikte hareket eden uzayın, başka bir ifade ile gayrıresmî olarak "şekil" denen Uzay'ın birlikte hareket eden uzaysal bölümünün 3-katlısı nedir? Bu şeklin ne eğriliği, ne de topolojisi şu ana kadar bilinmektedir. Yalnızca eğriliğin gözlemlenebilir ölçeklerde "neredeyse" sıfır olduğu biliniyor. Kozmik enflasyon hipotezi, Uzay'ın şeklinin ölçülemez olduğunu öne sürerken 2003'ten beri Jean-Pierre Luminet et al. ve başka gruplar, Uzay'ın şeklinin bir Poincaré on iki kenarlı uzay öne sürmektedirler. Acaba Poincaré uzayının şekli mi ölçümlenemez, yoksa başka bir 3-katlı mı?

Quantum kütleçekimi

Vakum fâciası
Acaba kuantum vakumunun tahmin edilen kütlesinin Uzay'ın genişlemesi üzerine ancak küçük bir etkisi vardır?
Kuvantum kütleçekimi
Kuvantum mekaniği ve genel relativite, tamamen tutarlı bir teori şekline (muhtemelen bir kuvantum alan teorisi haline) getirilebilir mi?[7] Is spacetime fundamentally continuous or discrete? Would a consistent theory involve a force mediated by a hypothetical graviton, or be a product of a discrete structure of spacetime itself (as in loop quantum gravity)? Are there deviations from the predictions of general relativity at very small or very large scales or in other extreme circumstances that flow from a quantum gravity theory?
Kara delikler, kara delik bilgi paradoksu ve kara delik ışıması
Kara delikler, teorik bazdan beklendiği gibi ısısal ışıma yapar mı? Yaparsa bu ışıma, sicim teorisinin öngördüğü gibi iç yapıları hakkında bilgi içerir veya Hawking'in asıl hesapları doğrultusunda içermez mi? Veyahut ışıma belli bir noktada durup geriye kara delik kalıntıları mı geride bırakır? İç yapılarını - eğer varsa - araştırmanın başka yolu var mıdır?
İlave boyutlar
Tabiatta dört uzayzaman boyutundan başka boyutlar var mıdır? Eğer varsa boyları nedir? Boyutlar, Kâinat'ın temel bir özelliği veya başka fiziksel kanunların sonucunda ortaya çıkan bir sonucu mudur? Deneysel olarak daha fazla uzaysal boyutları "görebilir" miyiz?

Kaynakça

  1. ^ Podolsky, Dmitry. "Top ten open problems in physics". NEQNET. 4 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2012. 
  2. ^ a b Brooks, Michael (19 Mart 2005). "13 Things That Do Not Make Sense". New Scientist. Issue 2491. 25 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2011. 
  3. ^ National Research Council (1986). Gravitation, Cosmology, and Cosmic-Ray Physics. Washington, D. C.: National Academies Press. ISBN 0-309-03579-1. 
  4. ^ Paulson, Tom (27 Mayıs 2002). "Catching a cosmic wave of gravity". Seattle Post-Intelligencer. 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2012. 
  5. ^ Steinardt, Paul (1997), "Cosmological Challenges For the 21st Century", Val Fitch; ve diğerleri. (Ed.), Critical Problems in Physics, Critical problems in physics: proceedings of a conference celebrating the 250th anniversary of Princeton University, Princeton, New Jersey: Princeton University Press, ss. 138-140, ISBN 978-0-691-05784-2 
  6. ^ "Dark Flow" Discovered at Edge of the Universe: Hundreds of Millions of Stars Racing Towards a Cosmic Hotspot 20 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Dailygalaxy.com (2009-08-26). Retrieved on 2011-10-20.
  7. ^ Alan Sokal (22 Temmuz 1996), "Don't Pull the String Yet on Superstring Theory", New York Times, 7 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 8 Eylül 2013 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Fizik, maddeyi, maddenin uzay-zaman içinde hareketini, enerji ve kuvvetleri inceleyen doğa bilimi. Fizik, Temel Bilimler'den biridir. Temel amacı evrenin işleyişini araştırmaktır. Fizik en eski bilim dallarından biridir. 16. yüzyıldan bu yana kendi sınırlarını çizmiş modern bir bilim olmasına karşın, Bilimsel Devrim'den önce iki bin sene boyunca felsefe, kimya, matematik ve biyolojinin belirli alt dalları ile eş anlamlı olarak kullanılmıştır. Buna karşın, matematiksel fizik ve kuantum kimyası gibi alanlardan dolayı fiziğin sınırlarını net olarak belirlemek güçtür.

Kütleçekim ya da çekim kuvveti, kütleli her şeyin gezegenler, yıldızlar ve galaksiler de dahil olmak üzere birbirine doğru hareket ettiği doğal bir fenomendir. Enerji ve kütle eşdeğer olduğu için ışık da dahil olmak üzere her türlü enerji kütleçekime neden olur ve onun etkisi altındadır.

<span class="mw-page-title-main">Genel görelilik</span> kütle-zaman ilişkisini tanımlayan teori

Genel görelilik teorisi, 1915'te Albert Einstein tarafından yayımlanan, kütleçekimin geometrik teorisidir ve modern fizikte kütle çekiminin güncel açıklamasıdır. Genel görelilik, özel göreliliği ve Newton'un evrensel çekim yasasını genelleştirerek, yerçekimin uzay ve zamanın veya dört boyutlu uzayzamanın geometrik bir özelliği olarak birleşik bir tanımını sağlar. Özellikle uzayzaman eğriliğine maruz kalmış maddenin ve radyasyonun, enerjisi ve momentumuyla doğrudan ilişkilidir. Bu ilişki, kısmi bir diferansiyel denklemler sistemi olan Einstein alan denklemleriyle belirlenir.

Astrofizik, gök fiziği ya da yıldız fiziği, gök cisimlerinin, uzaydaki konumu ile devinimlerindense yapılarını saptamak adına fizik ve kimya ilkelerini kullanan gökbilim dalı. Bu incelemeler için tek bilgi kaynağı gök cisimlerinden yayılan ışık ve diğer elektromanyetik dalgalardır. Bu dalgaları tespit eden aletler vasıtasıyla toplanan bilgiler, fizik ve kimya bilimlerinde elde edilen sonuçlarla karşılaştırılarak değerlendirilir ve yorumlanır.

<span class="mw-page-title-main">Evren</span> uzay, zaman ve herşeyin bütünü

Evren, Kâinat veya Kozmos, gezegenler, yıldızlar, gökadalar ve diğer tüm madde ile enerji yapıları dahil olmak üzere uzay ve zamanın tamamı ve muhtevasıdır. Bununla birlikte gözlemlenebilir evren, temel parçacıklardan başlayarak gökadalar ve gökada kümeleri gibi büyük ölçekli yapılara kadar tüm madde ve enerjinin mevcut düzeniyle sınırlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Patlama</span> Evrenin oluştuğunu açıklayan teori

Büyük patlama, evrenin en eski 13,8 milyar yıl önce tekillik noktası denilen bir noktadan itibaren genişlediğini varsayan evrenin evrimi kuramı ve geniş şekilde kabul gören kozmolojik modeldir. İlk kez 1920'li yıllarda Rus kozmolog ve matematikçi Alexander Friedmann ve Belçikalı fizikçi papaz Georges Lemaître tarafından ortaya atılan bu teori, çeşitli kanıtlarla desteklendiğinden bilim insanları arasında, özellikle fizikçiler arasında geniş ölçüde kabul görmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kozmolojik sabit</span>

Kozmolojide, kozmolojik sabit, uzaydaki vakum enerjisinin değeridir. Başlangıçta esasen Einstein tarafından genel izafiyet teorisine ek olarak "yerçekimi tedbiri" ve kabul edilen evren sabitini elde etmek için 1917 yılında ortaya atılmıştır. Einstein 1929'da Hubble'ın keşfi olan bütün galaksilerin birbirinden uzağa hareket ettiğini söyleyen konsepti yani evrenin genişlediği konseptini bırakmıştır. Genel genişleyen evren konseptinde, 1929'dan 1990'ların başına kadar, çoğu kozmoloji araştırmacıları tarafından kozmoloji sabiti sıfır farzedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kara delik</span> çekim alanı her türlü maddesel oluşumun ve ışınımın kendisinden kaçmasına izin vermeyecek derecede güçlü olan, genellikle yüksek kütleli gök cismi

Kara delik; astrofizikte, çekim alanı her türlü maddesel oluşumun ve ışınımın kendisinden kaçmasına izin vermeyecek derecede güçlü olan, büyük kütleli bir gök cismidir. Kara delik, uzayda belirli nitelikteki maddenin bir noktaya toplanması ile meydana gelen bir nesnedir de denilebilir. Bu tür nesneler ışık yaymadıklarından kara olarak nitelenirler. Kara deliklerin "tekillik"leri nedeniyle, üç boyutlu olmadıkları, sıfır hacimli oldukları kabul edilir. Kara deliklerin içinde ise zamanın yavaş aktığı veya akmadığı tahmin edilmektedir. Kara delikler Einstein'ın genel görelilik kuramıyla tanımlanmışlardır. Doğrudan gözlemlenememekle birlikte, çeşitli dalga boylarını kullanan dolaylı gözlem teknikleri sayesinde keşfedilmişlerdir. Bu teknikler aynı zamanda çevrelerinde sürüklenen oluşumların da incelenme olanağını sağlamıştır. Örneğin, bir kara deliğin potansiyel kuyusunun çok derin olması nedeniyle yakın çevresinde oluşacak yığılma diskinin üzerine düşen maddeler diskin çok yüksek sıcaklıklara erişmesine neden olacak, bu da diskin yayılan x-ışınları sayesinde saptanmasını sağlayacaktır. Günümüzde, kara deliklerin varlığı, ilgili bilimsel topluluğun hemen hemen tüm bireyleri tarafından onaylanarak kesinlik kazanmış durumdadır.

<i>Ceviz Kabuğundaki Evren</i>

Evrenin en karmaşık sorun ve sorunsallarını yalın bir dile indirgemeyi başaran Stephen W. Hawking, kırk dile çevirisi yapılan Ceviz Kabuğundaki Evren ya da özgün adıyla The Universe in a Nutshell kitabında, fizik gibi karmaşık bir bilimi, insanoğlunun nereden başladığı ve nerede biteceği henüz bilinmeyen zaman kavramı çerçevesinde masalsı bir yolculuğa çıkartır.

<span class="mw-page-title-main">Kip Thorne</span> Amerikalı fizikçi

Kip Stephen Thorne, astrofiziğe ve yer çekimi fiziğine katkılarıyla tanınan Amerikalı teorik fizikçi. Uzun süre Stephen Hawking ve Carl Sagan ile beraber çalışmıştır. 2009'a kadar Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nde teorik fizik “Feynman” profesörü olarak çalıştı Albert Einstein'ın genel görelilik kuramının astrofiziksel olarak uygulanması konusunda dünyanın önde gelen uzmanlarındandır. Günümüzde araştırmalarına devam etmektedir ve aynı zamanda 2014' te yayınlanan Yıldızlararası filminin bilimsel danışmanıdır.

Kuantum kütleçekim kuramsal fiziğin bir dalı olup doğanın temel kuvvetlerinden üçünü tanımlayan kuantum mekaniği ile dördüncü temel kuvveti kütleçekimin kuramı olan genel göreliliğini birleştireceği düşünülen bir kuramdır.

<span class="mw-page-title-main">Evrenin nihai kaderi</span> Evrenin yapısı göz önüne alınarak birbiriyle rekabet halinde olan bilimsel tahminlere verilen ad.

Evrenin nihai kaderi, fiziksel kozmolojinin ilgilendiği bir konudur. Evrenin durağan veya genişleyen yapısı da göz önünde alınarak birbiriyle rekabet halinde pek çok bilimsel tahminde bulunuldu.

Holografi ilkesi, bir uzayın hacminin kendi yüzeyi üzerine kodlanmış şekilde düşünülebileceğini ifade eden bir kuantum kütleçekimi ve sicim kuramı özelliğidir. İlk olarak Gerardus 't Hooft ortaya atmış ve yine Leonard Susskind; Hooft ile Charles Thorn'un fikirlerine kendininkilerini de ekleyerek net bir sicim kuramı yorumu haline getirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Enflasyon (kozmoloji)</span> Kozmolojide erken evrendeki uzayın üstsel genişlemesi üzerine teori

Evrensel şişme, kozmik enflasyon veya kozmolojik enflasyon, evren biliminde erken evrendeki uzayın üstsel genişlemesiyle ilgili bir teoridir. Enflasyona maruz kalınan çağ büyük patlamadan 10−36 saniye sonra 10−33 ile 10−32 saniyeleri arasında sürdü. Sonraki dönemde, evren genişlemeye devam etti ancak genişleme oranı düştü.

Fizikte kara delik termodinamiği, termodinamik kanunlarını kara deliğin olay ufkuyla bağdaştırmaya çalışan bir araştırma alanıdır. Kara delik ışınımının istatistiksel mekanik konusu, kuantum mekaniğinin gelişmesini sağlar. Kara delik ışınımının istatistiksel mekanik konusunu anlamaya çalışmak, bu konunun kuantum yer çekimi konusunu anlamamızda büyük etkisi olacaktır. Ayrıca holografi ilkesini anlamamızı sağlayacaktır.

Mikro kara delikler, mekanik kuantum kara delikleri veya mini kara delikler olarak da adlandırılır, varsayımsal minik kara delikler, kuantum mekaniği etkileri için önemli bir rol oynar.

<span class="mw-page-title-main">Entropi kütleçekimi</span>

Modern fiziğin bir teorisi olan entropik çekim kuvveti, kütleçekiminden bir entropik kuvvet olarak bahsetmektedir. Çekim kuvveti kuantum alan teorisi ve gluon ile temel etkileşimi olmayan, ancak bir olasılık, fiziksel sistemler kendi entropilerini artırmak için eğilimlidir. Bu öneri fizik toplumu tarafından yoğun itiraza maruz kalmıştır, ama bu termodinamik özelliklerinin ağırlıkla yer aldığı yeni bir araştırmaya yol açtı.

<span class="mw-page-title-main">Kütleçekimsel tekillik</span> koordinat sistemine bağlı olmayan gökcisminin yerçekimi alanının sonsuz olarak ölçüldüğü konum

Kütleçekimsel tekillik ya da uzay-zaman tekilliği koordinat sistemine bağlı olmayan gökcisminin yerçekimi alanının sonsuz olarak ölçüldüğü konum olarak tanımlanır. Bu nicelikler, maddenin yoğunluğunun da dahil olduğu uzay-zaman eğriliklerinin skaler değişmeyen nicelikleridir. Uzay zamanın normal kuralları tekillik içinde var olamaz.

<span class="mw-page-title-main">Kozmik sicim</span>

Kozmik sicimler evrenin erken yıllarındaki simetri kırıcı değişimde simetrinin kırılmasıyla alakalı vakum manifoldunun topolojisinin bağlanmamasıyla oluşan kuramsal tek boyutlu topolojik bozukluklardır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük patlama teorisinin tarihi</span>

Büyük patlama teorisi'nin tarihi, büyük patlamanın gözlemlenmesi ve teorik değerlendirmesinin yapılmasıyla başladı. Kozmolojideki teorik çalışmaların çoğu artık temel Büyük Patlama modeline yapılan iyileştirmeleri içermektedir. Teorinin kendisi aslında Belçikalı Katolik rahip, matematikçi, astronom ve fizik profesörü Georges Lemaître tarafından resmîleştirilmiştir.