İçeriğe atla

Çöpçatan (film, 1958)

Çöpçatan
The Matchmaker
"Çöpçatan" (The Matchmaker) filminin özgün sinema afişi
YönetmenJoseph Anthony
YapımcıDon Hartman
SenaristJohn Michael Hayes
Thornton Wilder (oyun, 1955)
OyuncularShirley Booth
Anthony Perkins
Shirley MacLaine
Paul Ford
Robert Morse
MüzikAdolph Deutsch
Görüntü yönetmeniCharles Lang
KurguHoward A. Smith
StüdyoDon Hartman Productions
DağıtıcıParamount Pictures
CinsiSinema filmi
TürüRomantik komedi
RenkSiyah-beyaz
Yapım yılı1958
Çıkış tarih(ler)i12 Ağustos 1958, New York
Süre103 dakika
ÜlkeAmerika Birleşik Devletleri ABD
Dilİngilizce
Diğer adlarıÇöpçatan (Türkiye)
La meneuse de jeu (Fransa)
Bella affettuosa illibata cercasi... (İtalya)
La casamentera (İspanya)
Die Heiratsvermittlerin (Batı Almanya)

Çöpçatan, 1958 ABD yapımı romantik komedi filmidir. Özgün adı The Matchmaker dır.

Film, üç kez Pulitzer Ödülü'nü almış Amerikalı romancı ve oyun yazarı Thornton Wilder'ın 1954'te yazdığı ve ilk kez 1955'te sahnelenen aynı adlı oyundan sinemaya uyarlanmıştır.Bu oyun da yine Wilder'ın 1938 tarihinde yazmış olduğu "The Merchant of Yonkers" (Yonkers Taciri) adlı oyunun yenilenmiş bir versiyonudur. "Çöpçatan" ın uyarlama senaryosunu John Michael Hayes yazmıştır. Filmin yönetmeni ise aynı zamanda bir oyun yazarı ve aktör olan Amerikalı Joseph Anthony'dir. "Çöpçatan" ın başlıca rollerinde Shirley Booth, Anthony Perkins, Shirley MacLaine, Paul Ford ve Robert Morse oynamışlardır. Film Vistavision geniş perde sistemiyle ama siyah beyaz olarak çekilmiştir.

1884 yılında New York Eyaleti'nin Yonkers kentinde yaşayan varlıklı ama cimri bir mağaza sahibi evlenmeye karar verir ve çevrenin en ünlü çöpçatanından yardım ister. Oysa çöpçatanın da onda gözü vardır. Bu arada mağazasında karın tokluğuna gece gündüz çalıştırdığı iki genç tezgahtar bir fırsatını bulup dükkânı kapatarak gizlice New York'a, kızlarla tanışmaya gitmeyi planlamaktadırlar. Tezgahtarların New York'ta tanıştıkları kızlardan birinin patronları için ayarlanmış gelin adaylarından biri olması ve benzeri birçok komik karışıklık bu hızlı tempolu farsı oluşturan ögelerden sadece birkaçıdır.

Thornton Wilder'ın bu filme kaynak oluşturan tiyatro oyunu ilk kez 1 Ekim 1961'de İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları'nda (Yeni Tiyatro Salonu) sahnelenmişti. Oyunu Şirin Devrim sahneye koymuş, çevirisini ise Hale Kuntay yapmıştı.[1] Oyun 1970'li yıllarda Maarif Bakanlığı Kolejleri'nde İngilizce derslerinde okutulmuş ve bazılarında tiyatro kolları tarafından sahneye konmuştu.

"Çöpçatan" filmi, 1964'te "Hello, Dolly" adlı Broadway müzikaline ve bundan uyarlanan 1969 tarihli Gene Kelly filmi Hello, Dolly! (Cici Kız)'ye ilham vermişti. Ancak bu filmin 1997 yılında Mark Joffe'nin yönettiği The MatchMaker ile bir ilgisi yoktur.

Oyuncu kadrosu

Oyuncu Rolü
Shirley BoothDolly 'Gallagher' Levi, çöpçatan
Anthony PerkinsCornelius Hackl
Shirley MacLaineIrene Molloy
Paul FordHorace Vandergelder
Robert MorseBarnaby Tucker
Perry WilsonMinnie Fay
Wallace FordMalachi Stack
Russell CollinsJoe Scanlon
Rex EvansAugust
Gavin GordonRudolph
Torben MeyerAlex, Harmonica Kulüp'te başgarson

Kaynakça

  1. ^ "Milliyet Gazetesi Arşivi". gazetearsivi.milliyet.com.tr. 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2010. 

Dış bağlantılar

Shirley MacLaine ve Anthony Perkins "Çöpçatan" (The Matchmaker)'ın bir sahnesinde.


İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Operadaki Hayalet</i> (film, 2004) 2004 tarihli, Joel Schumacher filmi

Operadaki Hayalet, İngiliz besteci Andrew Lloyd Webber'in dünya çapında en popüler müzikal eserlerinden biri olan The Phantom of the Opera, ilk defa sahneye konuluşundan 20 yıl sonra yeniden beyaz perdeye uyarlandı.

<i>Sleuth</i> (film, 1972)

Sleuth aynı adı taşıyan Tony ödülü sahibi bir oyundan uyarlanan bir filmdir. Oyunun yazarı İngiliz Anthony Shaffer'dir ve aynı zamanda filmin senaryosunu da yazmıştır. Film Joseph L. Mankiewicz tarafından yönetilmiştir ve başrollerini Laurence Olivier ve Michael Caine oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Alec Guinness</span>

Alec Guinness, İngiliz tiyatro ve sinema oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Anthony Minghella</span>

Anthony Minghella Akademi Ödülü sahibi İngiliz yönetmen, yapımcı ve senarist. 1996 yılında En İyi Yönetmen Akademi Ödülü'nü kazanmış, 1999'da The Talented Mr. Ripley ile En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü'ne ve 2003'te Cold Mountain BAFTA En İyi Uyarlama Senaryo Ödülü'ne aday gösterilmiştir. Carolyn Choa ile evliydi.

Damdaki Kemancı, müziklerini Jerry Bock'un bestelediği, şarkı sözlerini Sheldon Harnick'in yazdığı, konusu 1905 yılında Çarlık Rusyası'nda geçen ve ilk kez 1964 yılında Broadway'de sergilenen müzikal sahne eseridir.

<i>Garsoniyer</i> (film) 1960 yapımı Amerikan filmi

Garsoniyer, 1960 ABD yapımı dramatik komedi filmidir. Özgün adı The Apartment olan film 23 Şubat 1961 tarihinde Türkiye'de sinemalarda gösterime girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">D. W. Griffith</span> Amerikalı film yapımcısı ve yönetmeni (1875 – 1948)

David Llewelyn Wark Griffith, Akademi Ödülü sahibi Amerikalı film yönetmenidir. 1915 yılında yaptığı sinematografik gücüyle alkışlanan, tüm zamanların en tartışmalı filmlerinden birisi olan The Birth of a Nation ile tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Neil Simon</span> Amerikalı akademisyen ve yazar (1927 – 2018)

Marvin Neil Simon, Amerikalı oyun yazarı, senarist.

Benzer anlamlar

<span class="mw-page-title-main">Rex Harrison</span>

Rex Harrison, Oscar ödüllü İngiliz tiyatro ve sinema oyuncusu.

<i>Damdaki Kemancı</i> (film, 1971) Norman Jewisonın 1971 tarihli müzikal filmi

Damdaki Kemancı, aynı adlı müzikal tiyatro eserinden uyarlanan, 1971 yapımı müzikal film. Fiddler on the roof filminin Türkçede yaygın olarak bilinen adı Damdaki Kemancı'dır. 1972 yılında aynı adla çekilmiş Türkçe bir uyarlaması da mevcuttur. Damdaki Kemancı, Sholom Aleichem hikâyelerinden Sütçü Tevye ya da Tevye ve Kızları adıyla bilinen hikâyenin 1964 yapımı Broadway'de sahnelenen müzikal gösterisinin, müzikal film olarak çekilmiş halidir. 1905 yılında Rus Çarlığı topraklarındaki bir Yahudi köyü olan Anatevka'da yaşayan fakir, geleneklerine bağlı Sütçü Tevye ve onun kızlarının başından geçen hikâyeleri anlatan film, arka planda da Rus toplumundaki değişimleri, Yahudi toplumunun yaşadığı zorlukları ve pogromları anlatmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Phyllis Nagy</span>

Phyllis Nagy Amerikan tiyatro ve film yönetmeni, senarist ve oyun yazarıdır. Nagy 2006'da beyaz perdeye ilk çıkışı olan Mrs.Harris'i (2005) yazıp yönettiği için Primetime Emmy Ödülü'ne aday gösterildi. 2016'da diğer birçok ödülün yanı sıra 2015 yapımı Carol filmiyle En İyi Uyarlama Senaryo dalında Oscar adaylığı aldı.

<span class="mw-page-title-main">Shirley Booth</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1898 – 1992)

Shirley Booth Amerikalı tiyatro, sinema, radyo ve televizyon oyuncusudur.

<span class="mw-page-title-main">Thornton Wilder</span>

Thornton Niven Wilder, Amerikalı oyun yazarı ve romancı. The Bridge of San Luis Rey romanı ve Our Town, The Skin of Our Teeth isimli oyunlarıyla üç kez Pulitzer Ödülü kazanmıştır. Ayrıca The Eighth Day romanı ile National Book Award ödülünü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fay Bainter</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1893 – 1968)

Fay Okell Bainter, Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusu. Jezebel filmi ile (1938) için En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Akademi Ödülü'nü kazandı ve Hollywood Walk of Fame'de bir yıldızı var.

<span class="mw-page-title-main">Irene Worth</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1916 – 2002)

Irene Worth, CBE – 9 Mart 2002), İngiliz ve Amerikan tiyatrosunun önde gelen yıldızlarından biri haline gelen Amerikalı bir tiyatro ve sinema oyuncusuydu. Kendi adını üç heceyle telaffuz etti: "I-REE-nee".

<span class="mw-page-title-main">Sokak Kızı Irma (müzikal)</span>

Sokak Kızı İrma, ilk defa 1956'da Paris'te sahnelenmiş olan müziği Marguerite Monnot'e, sözleri Alexandre Breffort'a ait iki perdelik bir Fransız müzikalidir.

Sabrina Fair Samuel A. Taylor tarafından yazılan ve Playwrights' Company tarafından üretilen romantik bir komedi tiyatro oyunudur. 11 Kasım 1953'te Ulusal Tiyatro'da açıldı ve Broadway'de toplam 318 performans sergiledi. HC Potter tarafından yönetilen, Donald Oenslager tarafından tasarlanan setler ve ışıklarla, oyuncu kadrosunda Margaret Sullavan ve Joseph Cotten, Cathleen Nesbitt başrollerde, John Cromwell ve Russell Collins'in önemli yardımcı rollerde yer aldı. Yapım New York Times, eleştirmeni Brooks Atkinson tarafından senaryosu ve zekâ dolu komik içeriği için övüldü.

<i>Our Town</i> (film, 1940)

Our Town, Thornton Wilder'ın aynı adlı oyunundan uyarlanan 1940 Amerika yapımı drama - romantik film uyarlamasıdır. Başrollerinde Martha Scott ve William Holden'ın yer aldığı filmin kadrosunda ayrıca Fay Bainter, Beulah Bondi, Thomas Mitchell, Guy Kibbee ve Frank Craven yer alır. Harry Chandlee, Craven ve Wilder tarafından uyarlandı ve Sam Wood tarafından yönetildi.

<i>Hello, Dolly!</i> (film)

Hello, Dolly! 1964 tarihli Broadway oyununa dayanan 1969 Amerika yapımı müzikal romantik komedi filmidir. Gene Kelly tarafından yönetilen film, Ernest Lehman tarafından yazıldı. Filmin başrollerini Barbra Streisand, Walter Matthau, Michael Crawford, Danny Lockin, Tommy Tune, Fritz Feld, Marianne McAndrew, EJ Peaker ve Louis Armstrong paylaştı. Filmde Armstrong'un seslendirdiği şarkı Mayıs 1964'te bir numaralı single oldu. Film, güçlü iradeli bir çöpçatan Dolly Levi'nin cimri "tanınmış, evlenmemiş yarım milyoner" Horace Vandergelder'a bir eş bulmak için Yonkers, New York'a gidişinin hikâyesini anlatır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.