İçeriğe atla

Çölyak ganglion

Çölyak gangliyon
LatinceGanglia coeliaca

Çölyak gangliyon üst karın bölgesindeki iki büyük düzensiz şekilli sinir dokusu kütlesinden biridir. Otonom sinir sisteminin (OSS) sempatik alt bölümünün bir parçası olan çölyak gangliyonlar, OSS'deki en büyük gangliyonlardır ve sindirim sisteminin çoğunu innerve ederler.[1] Çölyak gangliyon bazen semilunar veya solar gangliyon olarak da adlandırılır. Lenf bezleri görünümündeki çölyak gangliya, diyaframın crusunun önündeki orta hattın her iki tarafında, böbrek üstü bezlerine yakın yerleşmiştir. Sağ taraftaki ganglion alt vena kavanın arkasında bulunur.

Ek resimler

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Human nervous system - The autonomic nervous system". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 8 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2020. 


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Böcek</span> eklembacaklılar sınıfı

Böcekler eklem bacaklılar (Arthropoda) şubesinin sınıfı ve tür ve takson bakımından en kalabalık hayvan sınıfıdır. 1.000.000'dan fazla olan tür sayılarıyla Dünya'daki en fazla türe sahip canlılardır. Dünya'nın hemen hemen her yerinde bulunur ve bazen çok yoğun popülasyonlarda görülebilirler. Her yıl birkaç bin böcek türü tanımlanmaktadır. Toplam tür sayısının 2.000.000 ila 30.000.000 kadar olduğu tahmin edilmektedir. Tür, cins, familya gibi taksonomik kategoriler bakımından 6-10.000.000 sayıya ulaşırlar ve Dünya'daki hayvanların %90 kadarını oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Akrep</span> araknid (örümceğimsi) takımı

Scorpiones (Akrep), Arachnida (örümceğimsiler) sınıfına bağlı bir eklembacaklı takımıdır. Genellikle sıcak ve nemli bölgelerde yaşayan, vücutları sert kitin bir tabaka ile örtülü, kıvrık ve kalkık kuyruğunda zehir iğnesi bulunan, örümceklerle ilişkili hayvanlardır.

<span class="mw-page-title-main">Sinir sistemi</span> dış çevre ile eylemleri koordine etmekten ve vücudun farklı bölümleri arasında hızlı iletişimden sorumlu canlı biyolojik sistemi

Sinir sistemi veya sinir ağı, canlıların içsel ve dışsal çevresini algılamasına yol açan, bilgi elde eden ve elde edilen bilgiyi işleyen, vücut içerisinde hücreler ağı sayesinde sinyallerin farklı bölgelere iletimini sağlayan, organların, kasların aktivitelerini düzenleyen bir organ sistemidir. Sinir sistemi iki bölümden oluşur: Merkezî sinir sistemi (MSS) ve çevresel sinir sistemi (ÇSS). MSS, beyin ve omurilikten oluşur. ÇSS, MSS'yi vücudun diğer tüm kısımları ile bağlayan uzun fiberlerden oluşur. ÇSS, motor nöronları, dolaylı istemli hareket, otonom sinir sistemi, sempatik sinir sistemi, parasempatik sinir sistemi, düzenli istemsiz işlevler ve enterik sinir sisteminden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Böbrek üstü bezleri</span>

Böbrek üstü bezleri, üçgen biçimini andıran iç salgı (endokrin) bezleridir. Anatomik olarak böbreklerin hemen üstlerinde bulunduklarından bu adı almışlardır. Kabuk (korteks) ve öz (medulla) olarak anılan iki ayrı katmandan oluşan bezlerin temel işlevi fizyolojik gerilim (stres) karşısında kortikosteroid ve katekolamin bireşimleyip kana salgılamaktır. Adrenalin ve nöradrenalin salgılarlar.

<span class="mw-page-title-main">Parasempatik sinir sistemi</span>

Parasempatik sinir sistemi, sempatik sinir sistemi ile birlikte periferik sinir sisteminin bir parçası olan otonom sinir sistemini oluşturan anatomik yapıdır. Otonom sinir sistemi, vücudun bilinçsiz hareketlerini düzenlemekten sorumludur. Parasempatik sistem, vücut dinlenirken; özellikle cinsel uyarılma, tükürük salgılama, gözyaşı salgılama, idrara çıkma, sindirim ve dışkılama dahil olmak üzere yemekten sonra meydana gelen "dinlen ve sindir" veya "beslen ve üre" faaliyetlerinin uyarılmasından sorumludur. Eylemleri, "savaş ya da kaç" tepkisi ile ilişkili aktiviteleri uyarmaktan sorumlu olan sempatik sinir sistemine tamamlayıcı olarak tanımlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Otonom sinir sistemi</span>

Otonom sinir sistemi ya da özerk sinir sistemi, periferik sinir sisteminin, istemsiz yapılan hareketleri ve organ fonksiyonlarının kontrolünü gerçekleştiren bölümüdür. Kalp hızı, sindirim, solunum, tükürük salgılanması, terleme, işeme fonksiyonu, cinsel uyarılma gibi durumlarda istem dışı etkilidir. Visseral sinir sistemi veya vejetatif sinir sistemi olarak da bilinir. Parasempatik sinir sistemi ve sempatik sinir sistemi olarak ikiye ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Çevresel sinir sistemi</span> Sinir sisteminin beyin ve omurilik dışında kalan kısmı

Çevresel sinir sistemi (ÇSS), beyin ve omurilik haricindeki sinirler ve gangliyondan oluşur. ÇSS'nin ana işlevi, merkezi sinir sistemi (MSS) ile organ ve uzuvlar arasındaki iletişimi (bağlantıyı) sağlamaktır. Omurga ve kafatası gibi kemiklerle veya kan-beyin bariyeri ile korunan MSS'nin aksine ÇSS'nin koruması yoktur. Bu yüzden toksinler ve mekaniksel hasarlara maruz kalabilir. Çevresel sinir sistemi, somatik sinir sistemi ve otonom sinir sistemine ayrılır. Bazı yazılı medyada bunlara duyu sistemi de dahil edilir. Şekilde mavi ile gösterilenler ÇSS'e ait ana sinirlerdir. Ayrıca ÇSS, sinir sisteminin büyük bir bölümünü oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Horner sendromu</span>

Horner sendromu, Claude Bernard-Horner sendromu, Claude-Bernard-Horner sendromu veya Bernard-Horner sendromu, sempatik sinir sistemi hasarının neden olduğu klinik bir sendromdur.

ICD-10, Bölüm 6 (G00-G99): Sinir sistemi hastalıkları, ICD-10'un güncel (2007) sürümünde Bölüm 6'yı oluşturan bir hastalık kategorisidir. Bu kategoride sinir sistemi hastalıkları, G00'dan G99'a kadar kodlanmış hastalık blokları içinde sınıflanır.

<span class="mw-page-title-main">Solar plexus</span>

Çölyak veya solar pleksus, karın boşluğundaki sempatik sinir ağla­rının en büyüğü. Midenin arkasında bulunan birinci bel omuru (L1) seviyesinde bulunur. Kendinden çıkan sinir dalları, güneşi çağrıştırdığından güneş anlamına gelen “solar” adını almıştır.

Anatomide "gangliyon", biyolojik zar kütlesi, genel olarak sinir hücresi grupları olarak tanımlanabilir. Gangliyonda bulunan hücrelere gangliyon hücreleri denir. Bu terim aynı zamanda, özellikle retinal gangliyon hücreleri olarak da kullanılır. Daha az yaygın kullanımı ise gangliyon kistleridir

Nörolojide motor nöron terimi merkezi sinir sisteminde (MSS) bulunan sinir hücrelerini (nöron) sınıflandırır ve kasları doğrudan veya dolaylı olarak kontrol eder. MSS'deki aksonlar bilgiyi diğer sinir hücrelerine iletir. Motor nöronlar, hareketi gerçekleştirmek için omurilikten kaslara sinyal iletirler.

<span class="mw-page-title-main">Gözyaşı sistemi</span>

Gözyaşı sistemi gözyaşı üretimi ve boşaltımı için gerekli olan göz çukuru yapılarından oluşan fizyolojik bir sistemdir.

<span class="mw-page-title-main">Hyoglossus</span>

Hyoglossus, ince ve dört kenarlı bir kastır. Dil kemiği'nin büyük boynuzlarının yanlarından köken alır ve neredeyse dikey ilerleyerek, styloglossus ve dilin alt uzunlamasına kasının arasından geçip dilin yanlarına tutunur. Submandibular üçgen'in tabanının bir kısmını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Thyrohyoid kas</span>

Thyrohyoid kas, boyunda bulunan küçük bir iskelet kasıdır. Hyoidi aşağı (deprese), larynxi yukarı (elevasyon) çeker.

Sigmoid kolon, kalın bağırsağın rektuma ve anüse en yakın olan kısmıdır. Ortalama 35–40 cm arası bir döngü oluşturur. Döngü tipik olarak bir Yunan harfi olan sigma (ς) veya Latin harfi olan S şeklinde şekillendirilir. Kolonun bu kısmı normalde pelvis içinde yer alır, ancak hareket özgürlüğü nedeniyle karın boşluğuna yerleşmektedir.

Sinir sistemlerinin evrimi, hayvanlarda sinir sistemlerinin ilk gelişimine kadar uzanır. Nöronlar, hareketli tek hücreli ve kolonyal ökaryotlarda bulunan aksiyon potansiyellerinin mekanizmasını uyarlayarak çok hücreli hayvanlarda özel elektrik sinyal hücreleri olarak geliştirildi. Karmaşık protozoalarda bulunanlar gibi birçok ilkel sistem, hareketlilik ve hayatta kalmak için gerekli diğer yönler için elektriksel olmayan sinyalleme kullanır. Veriler, mesajlaşma için kimyasal bir gradyan kullanan bu sistemlerin bugün bilinen elektrik sinyal hücrelerine dönüştüğünü gösteriyor.

<span class="mw-page-title-main">Spinal sinir</span>

Spinal sinir diğer adıyla omurilik siniri, omurilik ile vücut arasında motor, duyu ve otonomik sinyalleri taşıyan karışık bir sinirdir. İnsan vücudu’nda omurga'nın iki yanında birer tane 31 çift omurilik siniri vardır. Bunlar omurganın ilgili servikal, torasik, bel, sakral ve koksigeal bölgelerine göre gruplandırılmıştır. Sekiz çift servikal sinir, on iki çift torasik sinir, beş çift bel siniri, beş çift sakral sinir ve bir çift koksigeal sinir vardır. Omurilik sinirleri çevresel sinir sisteminin parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Servikal ganglionlar</span>

Servikal gangliyonlar sempatik sinir sisteminin paravertebral gangliyonlarıdır. Torasik omurilikten gelen preganglionik sinirler servikal gangliyonlara girer ve postganglionik lifleri veya sinirleriyle sinaps yapar. Servikal gangliyonun üç paravertebral gangliyonu vardır:

<span class="mw-page-title-main">Stellate ganglion</span>

Stellate ganglion, bireylerin %80'inde mevcut olan, alt boyun gangliyonu ve birinci torasik gangliyonun birleşmesi ile oluşan sempatik bir gangliyon’dur. Bazen ikinci ve üçüncü torasik gangliyonlar da bu birleşmeye dahil olur.