Gezegenimsi bulutsu veya gezegenimsi nebula, yaşamının son evresinde bulunan bir kırmızı devin yaydığı parlak bir iyonize gazdan oluşan salma bulutsusu türüdür.
Yıldız, ağırlıklı olarak hidrojen ve helyumdan oluşan, karanlık uzayda ışık saçan, gökyüzünde bir nokta olarak görünen plazma küresidir. Bir araya toplanan yıldızların oluşturduğu galaksiler, gözlemlenebilir evrenin hâkimidir. Dünya'dan çıplak gözle görülebilen yaklaşık 6 bin dolayında yıldız vardır. Dünya'ya en yakın yıldız, aynı zamanda Dünya üzerindeki yaşamın gerçekleşmesi için gerekli olan ısı ve ışığın kaynağı da olan Güneş'tir.
Herbig Ae/Be yıldızları, A ve B tayf türünden yıldızlardır. Hâlâ gaz-toz bulutu içerisinde yer alırlar ve bazen çöküntü çemberleri ile bulunurlar. Tayflarında hidrojen ile kalsiyum salınım çizgileri bulunur. 2 ile 8 güneş kütlesine sahiptirler. Hertzsprung-Russell diyagramında bu yıldızlar, ana kolun sağında yer alırlar. Adlarını, onları ilk olarak 1960 yılında diğer yıldızlardan ayıran Amerikalı gökbilimci George Herbig'den almıştırlar.
Herbig-Haro Cisimleri, yeni oluşmuş yıldızlar ile ilişkilendirilmiş, nispeten küçük sayılabilecek bulutsu benzeri oluşumlardır. Genç yıldızlardan dışa akan gazların yakınlarda bulunan gaz bulutları ile yüksek hızla gerçekleşen çarpışmalar ile oluşurlar. Herbig-Haro cisimlerine yıldız oluşumunun sürdüğü bölgelerde sıkça rastlanır.
Dikey hız, bir hedefin bir gözlemciye göre iki nokta arasındaki vektörel yer değiştirme miktarının değişim hızıdır. Hedef-gözlemci izafi hızının, iki noktayı birleştiren izafi yön veya görüş çizgisi üzerindeki vektörel izdüşümü olarak tanımlanır. Daha basitçe, bir hedefin bir gözlemciye göre, görüş çizgisi boyunca yaklaşma veya uzaklaşma hızıdır.
Sıkışık yıldız veya sıkışık nesne, gökbiliminde beyaz cüceleri, nötron yıldızlarını ve karadelikleri toplu olarak tanımlamak için kullanılır. Ayrıca, varsayımsal yoğun cisimlerin varlığı doğrulanırsa egzotik yıldızları da içerebilir. Tüm sıkışık nesneler yarıçaplarına oranla daha büyük bir kütleye sahiptir ve bu da onlara, sıradan atomik maddeye kıyasla çok yüksek bir yoğunluk kazandırır.
En İyi Sinema Filmi Altın Küre Ödülü - Müzikal veya Komedi kazananların ve adayların listesi;
Sinema Dalında En İyi Aktör Altın Küre Ödülü - Müzikal veya Komedi kazananların ve adayların listesi;
Genç yıldız cismi (GYC) genç yıldız nesnesi (GYN) yıldız evriminin ilk aşamasında yıldızın anakol evresine gelmeden önceki evresidir.
Çöküntü çemberi, bir yıldızın yaşam döngüsünün farklı evrelerinde, yörüngesi çevresinde; gaz, toz, gezegenimsiler, asteroitler veya çarpışan parçacıkların halka benzeri bir şekilde birikmesidir. Bu gibi çemberler kendini şu şekillerde gösterir:
- Birincil yıldızı çevreleyen disk, bir çoklu yıldız sistemindeki başyıldızın yörünge çemberinde bulunması.
- İkili yıldızı çevreleyen disk, ikili sistemin birinci ve ikinci yörünge çemberlerinde birlikte bulunması.
- Yığılma diski, Neptün'ün yörüngesinin ötesinde.
- İlkel gezegen oluşum diski, yeni oluşmuş bir yıldız çevresindeki yoğun gaz ve tozun yıldızı çevreleyen diski.
- Enkaz diski, gezegenimsi cisimlerin yanı sıra ince toz ve bunların çarpışması ve buharlaşması sonucu ortaya çıkan az miktarda gazdan oluşur. Orijinal gaz ve küçük toz parçacıkları ise dağılmış veya gezegenlerde toplanmıştır.
- Asteroit kuşağı, Güneş Sistemi'nde Mars ile Jüpiter'in yörüngeleri arasında bulunan küçük gök cisimlerinin toplandığı bölgedir. Aynı zamanda gezegenler arası tozun kaynağıdır.
- Edgeworth-Kuiper kuşağı, Neptün'ün yörüngesinin ötesinde.
- Hills bulutu; sadece iç Oort bulutunun torus benzeri bir şekli vardır. Dış Oort bulutu ise daha çok küresel bir şekle sahiptir.
Bu bir ötegezegenler listesidir. 20 Ağustos 2024 itibarıyla, 4.963 gezegen sisteminde varlığı doğrulanmış 7.255 ötegezegen bulunmaktadır ve bu gezegen sistemlerinden 1.015 kadarı birden fazla gezegene sahiptir. İlk kez 1984 yılında görece genç ve sıcak bir yıldız olan Vega çevresinde gözlenen Toz diski daha sonra yakınlardaki 100 kadar yıldızın çevresinde de gözlendi. Ancak gezegenlerin bu disk içinde oluşmak için fazlaca bir zamanları yoktur. Uluslararası bir gökbilim ekibince 84 yıldız üzerinde yapılan bir araştırma, 400 milyon yıldan daha genç yıldızların %60'ının toz diskine sahip olduğunu, yaşları 1 milyar yılı aşan yıldızlardaysa bu oranın %10'a düştüğünü ortaya koymuştur. Sonuç: Bir gaz ve toz diskinin ömrü, yalnızca 300 - 400 milyon yıl. Daha sonra toz diski çeşitli öğelerin etkileşimiyle dağılıyor. Disk içindeki toz zerrecikleri, başka zerreciklerle çarpışarak iyice ufalıyor. En küçükleri yıldızdan gelen ışınım basıncıyla uzaya atılıyor. Daha büyükleriyse yıldız ışığıyla etkileşim sonucu sarmal hareketlerle yavaş yavaş yıldızın içine düşüyorlar.
Mutlak parlaklık veya mutlak kadir, bir nesnenin olağan aydınlama gücü mesafesinde bulunduğunda sahip olduğu görünür parlaklıktır. Nesnelerin parlaklıklarını mesafeden bağımsız olarak değerlendirmeye olanak tanır. Bir nesnenin mutlak büyüklüğü, nesnenin yıldızlararası ortam emilimi ve kozmik toz nedeniyle ışığı sönmeden tam olarak 10 parsek mesafeden bakıldığında sahip olacağı görünür parlaklığa eşit olarak tanımlanır. Varsayımsal olarak tüm nesneleri gözlemciden standart bir referans mesafesine yerleştirerek, parlaklıkları bir büyüklük ölçeğinde birbirleri arasında doğrudan karşılaştırılabilir.
Yamuk Küme veya Trapezium, Avcı takımyıldızı yönünde Orion Bulutsusu'nun kalbinde bulunan sıkı bir açık yıldız kümesidir. Galileo Galilei tarafından keşfedilmiştir. Galile, 4 Şubat 1617'de üç yıldızın çizimini yaptı fakat çevresindeki bulutsuyu gözden kaçırdı. Dördüncü bileşen (B) 1673 yılında çok sayıda gözlemci tarafından tanımlandı. 1888 yılına gelindiğinde toplam sekiz bileşen keşfedilmişti. Sonradan pek çok yıldız ikili olarak belirlenmiştir. Amatör gök bilimciler yaklaşık 5 inçlik bir teleskopla iyi gözlem koşullarında altı yıldızı gözlemleyebilirler.
Ön gezegen diski, yeni oluşmuş genç bir yıldızın etrafını çevreleyen ve yoğun gaz ve tozun oluşturduğu dönen bir çöküntü çemberidir. Ön gezegen diski, yıldızın kendisi için bir toplanma diski olarak da düşünülebilir; çünkü gazlar veya diğer malzemeler diskin iç kenarından yıldızın yüzeyine düşüyor olabilir. Bu süreç gezegenlerin oluştuğu düşünülen birikme süreci ile karıştırılmamalıdır. Dış bir kaynak tarafından aydınlatılan foto-buharlaşan Ön gezegen disklerine ilgediskler denir.
Parlak Yıldız Kataloğu veya Yale Parlak Yıldız Kataloğu, Dünya'dan çıplak gözle görülebilen ve parlaklığı 6.5 veya daha küçük olan tüm yıldızları içeren bir yıldızlar kataloğudur. Kataloğun kısaltmasının BS veya YBS olmasına karşın katalogdaki yıldızlar bunlardan önce kataloğun 1908'deki selefi olan Harvard Üniversitesi Gözlemevi tarafından basılan Harvard Revize edilmiş Fotometri Kataloğu'nun HR indeksini kullanmaktaydı. Katalog, 9096'sı yıldız, 10'u nova veya süpernova ve dördü yıldız olmayan cisim olmak üzere 9110 nesneyi içermektedir.
Beta Pictoris Ressam takımyıldızının en parlak ikinci yıldızıdır. Güneş Sistemi'nden 63,4 ışık yılı uzaklıkta yer alan Beta Pictoris, Güneş'ten 1,75 kat daha büyük ve 8,7 kat daha aydınlıktır. Beta Pictoris sistemi, evriminin anakol aşamasında olmasına rağmen sadece 20 ile 26 milyon yaş aralığında olduğu tahmin edilen çok genç bir sistemdir. Beta Pictoris, uzayda aynı hareketi paylaşan ve aynı yaşta olan genç yıldızların oluşturduğu yıldız birliği Beta Pictoris hareketli grubunun üyesidir.
Bir enkaz diski, bir yıldız etrafındaki yörüngede toz ve enkazın çevresel bir diskidir. Bazen bu diskler, sağdaki Fomalhaut'un görüntüsünde görüldüğü gibi belirgin halkalar içeriyor. Evrimleşmiş bir nötron yıldızı çevresinde yörüngede en az bir tane enkaz diski olduğu gibi hem olgun hem de genç yıldızların çevresinde çöküntü diskleri bulunmuştur. Daha genç olan enkaz diskleri, yeryüzü gezegenleri büyümeyi bitirebildiğinde, öngezegensel disk fazını takiben bir gezegen sistemi oluşumunda bir evre oluşturabilir. Ayrıca, gezegenler arasındaki çarpışmaların kalıntıları olarak, aksi halde asteroitler ve kuyrukkucuları olarak üretilip korunabilirler.
Gezegen sistemi, bir yıldız veya yıldız sistemi çevresindeki yörüngede kütleçekimi ile sınırlanmış yıldız olmayan nesneler kümesidir. Genel olarak, bu sistemler cüce gezegenler, asteroitler, doğal uydular, meteoroitler, kuyruklu yıldızlar, gezegenler ve çöküntü çemberleri gibi cisimlerden oluşabilir, ancak bir veya daha fazla gezegen içeren sistemler bir gezegen sistemini oluştururlar. Güneş, Dünya'yı içeren gezegen sistemi ile birlikte Güneş Sistemi olarak bilinmektedir.
4U 0614+091, Avcı takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 10 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir Nötron yıldızı ve beyaz cüce olduğu düşünülen düşük kütleli bir yıldızın eşlik ettiği X-ışını ikili yıldız sistemidir. Bu iki bileşen birbirine o kadar yakındır ki, beyaz cücenin kütlesi nötron yıldızına doğru akar. Bir mikrokuasar gibi jet üretir ve bu sistemde ilk defa kara delikten başka bir nesnenin jet ürettiği gösterilmiştir.
Cha 110913-773444, ön gezegen diski ile çevrili olduğu düşünülen gezegen kütleli bir astronomik cisimdir. Bukalemun takımyıldızı'nda Dünya'dan yaklaşık olarak 529 ışık yılı uzaklıkta yer alır. Bir kahverengi cüce için çok hafiftir ve kütlesi yaklaşık 8 MJ ve yarıçapı yaklaşık 1,8 RJ ile yıldızsız bir gezegen veya bir kahverengi altcüce olarak görülebilir.
