İçeriğe atla

Âşık Ummani

Âşık Ummani, doğum adıyla Kurşun Saraç (1933, Sarıçiçek, Posof; 1984, Adapazarı) Türk halk ozanı.

1933 yılında Posof’un Sarıçiçek mahallesinde doğdu.[1] Babası Selimoğullarından Molla Osmanoğlu Ali Ağa, annesi Urubiye Hanım'dır. İlkokulu doğduğu köyün yakınındaki Şulgavur (Kayınlı) mahallesinde okudu.[2]

Bir gün okuldan evine dönerken yolda dinlenmek için oturduğu sırada uyuyakaldı. Bu sırada gördüğü rüyada dervişlerle namaz kılar, sonrasında bu dervişler kendisine şerbet ikram eder. Ayrıca âşığın okuması için de iki tane kitap getirirler. Bu kitapları okuyan âşık, rüyasında sevgilisi olan Melahat adlı bir kızı da görür. Bu kız elma soyarak kendisine yedirir. Bundan sonra da "umman" adlı bir denizin üstünde yürüdüğünü görür. Bu rüyadan sonra "Ummani" mahlasıyla gözüne güzel her şeyle ilgili şiir söylemeye başladı. 1960'a kadar Posof'ta yaşayan âşık daha sonra Kars'ın Selim ilçesine yerleşti. 14 yıl burada yaşadıktan sonra Bursa'ya taşınarak Kestel'e bağlı Burhaniye mahallesine yerleşti.[3]

İlk ustası Posoflu Müdami Baba'dır. Kendisinden saz ve edebiyat dersleri almıştır. Askerlik yıllarında Zülali Baba'dan ders almış, sonrasında ise yaklaşık dört yıl Âşık Efkari ile birlikte çalışmıştır. Çeşitli yarışma ve etkinliklere katılarak Türkiye'nin farklı yerlerini görme fırsatı yakalamıştır. Birçok âşıkla beraber çalışmış ve atışmalarda bulunmuştur. İstanbul ve Ankara radyolarında çeşitli programlar yapmıştır.[3]

Konya Aşıklar Bayramı'na ve yöredeki çeşitli etkinliklere katılan âşığın sazı ve sözü ile beğenildiği belirtilmiştir.[4] 1984'te Adapazarı'nda Âşık Deryami ile yaptığı bir atışma sırasında fenalaştı ve hastanede hayatını kaybetti. Yaşadığı Burhaniye mahallesinde toprağa verildi.[5] Kabri Konya Kültür Turizm Derneği tarafından yaptırıldı.[3]

Okur yazar olan âşık, evli ve yedi çocuk babasıydı.[3][5]

Kaynakça

  1. ^ Özhan, Mevlüt (1992). Yaşayan halk ozanları antolojisi. Kültür Bakanlığı, Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme. s. 275. ISBN 9789751711243. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  2. ^ Türk folkloru araştırmaları. Kültür Bakanlığı Millı̂ Folklor Araştırma Dairesi. 1985. s. 137. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  3. ^ a b c d Sarı, Emre (2016). Aşıklarımız. noktaekitap. ss. 89-91. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  4. ^ Doğumunun 110. yıldönümü dolayısıyle âşıklardan yüce Atatürk'e deyişler. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu. 1992. s. 223. ISBN 9789751604477. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 
  5. ^ a b Yıldızdağ, Gülay (9 Haziran 2019). "UMMANÎ, Kurşun Saraç". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ahmet Yesevi Üniversitesi. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Adil Özder</span>

Mustafa Adil Özder, Türk folklor araştırmacısı, yazar ve şair.

<span class="mw-page-title-main">Şarkışla</span> Sivasın ilçesi

Şarkışla, Sivas ilinin bir ilçesidir. Kuzeyinde Yıldızeli, doğusunda Sivas merkez ve Altınyayla, güneyinde Kayseri'nin Pınarbaşı ilçesi, güneybatısında Gemerek ve batısında ise Yozgat'ın Akdağmadeni ilçesi bulunur. 2021 istatistiklerine göre toplam nüfusu 37,708 olan Şarkışla, merkez dışında Sivas'ın en kalabalık ilçesidir.

Âşık Dertli, Türk halk ozanı. Bolu Çağa'nın Şahnalar köyünde doğdu. Asıl adı İbrahim ve mahlası Lütfi'dir. Geçimini aşık kahvelerinde saz çalıp şiir söyleyerek sağlamıştır. İstanbul, Konya ve Mısır'da bulunmuştur. Divan, halk ve tekke edebiyatlarındaki geniş kültürü sayesinde daha sağlığında yaygın bir şöhret kazanmış, divanı taş baskısıyla birçok defa basılmıştır. Fuzûlî, Âşık Ömer, Gevheri gibi şairlerin etkilerini taşıyan Dertli, çağının öbür saz şairleri gibi aruzla gazeller, divanlar, kalenderiler yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Murat Çobanoğlu</span> Halk ozanı

Murat Çobanoğlu, Türk halk ozanı.

Mehmet Nida Tüfekçi, Türk halk müziği sanatçısı. Uzun yıllar TRT'de çalıştıktan sonra Devlet Konservatuvarında öğretim üyeliği yapmıştır. Eşi Neriman Altındağ Tüfekçi ile birlikte hocası Muzaffer Sarısözen'in izinden gitmiş ve Türk halk müziği konusunda Türkiye'nin en önemli isimlerinden birisi olmuştur.

Âşık Feymani, ünlü Türk halk şairidir.

Sâdi Yâver Ataman, Türk müzikolog, folklor uzmanı, eğitimci ve sanatçı.

<span class="mw-page-title-main">Âşık Alesker</span>

Âşık Alesker, 19. yüzyıl Azerbaycan saz üstadlarının en önemli temsilcisi, Azerbaycan aşık edebiyatının klasiklerinden biridir.

Pertev Naili Boratav ya da asıl adıyla Mustafa Pertev, Türk halk bilimci, halk edebiyatı araştırmacısı.

<span class="mw-page-title-main">Âşık Veysel</span> Türk halk ozanı (1894-1973)

Âşık Veysel, gerçek adıyla Veysel Şatıroğlu, Türk halk ozanı ve şair. Afşar boyunun Şatırlı obasına mensup olan Veysel Şatıroğlu, Gülizar ve Ahmet Şatıroğlu çiftinin çocuklarından biri olarak 25 Ekim 1894'te Sivas Vilayeti'nin Tenos kazasında doğdu. Çocukken görme yetisini kaybetmesine rağmen şiirlerinde hoşgörü, sevgi, birlik ve beraberlik, vatanseverlik ve tabiat konularını işleyen Âşık Veysel; "Uzun İnce Bir Yoldayım", "Dostlar Beni Hatırlasın", "Kara Toprak" ve "Güzelliğin On Para Etmez" gibi birçok eser bıraktı. Türkiye'de âşıklık geleneğinin en önemli temsilcilerinden birisi olarak kabul gören Veysel, Türkçeyi en yalın ve güçlü şekilde kullanan isimlerden birisi olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Davut Sulari</span>

Davut Sularî, gerçek adıyla Davut Ağbaba,, Türk halk müziği sanatçısı ve âşık.

<span class="mw-page-title-main">Yalanı, Şarkışla</span> Sivasta köy

Yalanı, Sivas ilinin Şarkışla ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Kaleköy, Şarkışla</span>

Kaleköy, Sivas ilinin Şarkışla ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Eflatun Cem Güney</span> Türk öykü ve masal yazarı

Eflatun Cem Güney, Türk öykü ve masal yazarı ve derleyicisi.

Âşık, Anadolu, Güney Kafkasya ve İran'da sürdürülen, genellikle bağlama veya başka bir telli müzik aleti eşliğinde söylenen sözlü halk müziği geleneğini icra eden kişidir. Aşıklık geleneği, Türk kökenli ve Türkler arasında yaygın olan Anadolu, Ortadoğu ve Orta Asya'ya özgü bir halk şairliği türüdür. Türkçe "Ozan" kavramı ile de ifade edilir.

Bayram Durbilmez, Türk akademisyen, şair, yazar ve Türkolog'dur.

Yaşar Yılmaz, aşık olarak Aşık Reyhani, Türk Halk ozanı.

Mehmet İhsan Hınçer d.1916 Konya ö.1979 İstanbul), Türk Yazar ve Halk Bilimci.

Emlek yöresi, Sivas ili, Şarkışla ilçesinde bir bölge. Kendine özgü kültürel bir bütünlüğe sahip olup özellikle de halk ozanları ve aşıklık geleneği ile tanınmaktadır. Halk inanışları açısından oldukça zengindir. Halk ağzında yanlışlıkla Arapça kökenli "Emlak" sözcüğü ile karıştırılarak bu biçimi ile de kullanılır; ancak etimolojik köken olarak gerçekte hiçbir bağlantısı yoktur.

Azerbaycan Folkor Enstitüsü, faaliyetine 1994 yılında Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi (ANAS) temelinde başlayan bağımsız bir enstitüdür. Enstitünün ana hedefi, Azerbaycan folklor örneklerini toplamak ve incelemektir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.