İçeriğe atla

Âşık Feymani

Âşık Feymani
UnvanıÂşık Feymani
DoğumOsman Taşkaya
2 Mayıs 1942 (82 yaşında)
Osmaniye, Kadirli, Azaplı köyü
MesleklerHalk Ozanı
ÇalgılarBağlama

Âşık Feymani (d. 2 Mayıs 1942, Osmaniye, Kadirli, Azaplı köyü), ünlü Türk halk şairidir.

Gerçek adı Osman Taşkaya'dır ve 2 Mayıs 1942'de Osmaniye'nin Kadirli ilçesinin Azaplı köyünde doğmuştur. 1964'e kadar Çoban Osman adını kullandı. Altmışlı yıllardan itibaren gelişen âşıklar geleneğinde öne çıkmış ve ünlenmiştir. Türkiye’de birçok aşığın ustası olmasının yanı sıra 1960 lı yıllardan sonra Çukurovalı âşıkların yetişmesinde ve tanınmasında çok önemli katkıları olmuştur. Şiir yazma, atışma yapma, hikâye tasnif etme, türkü söyleme, beste yapma ve kaynak kişi olma yönleri ile edebiyat alanında çok etkili bir isim olmuştur.[1]

Karacaoğlan'ın etkisiyle türkülü halk hikâyeleri söylemiş şiirlerinde sevgiden tasavvufa kadar birçok konu işlemiştir. Badeli aşıklardan biridir.

Şiirlerinin büyük bir bölümünü kendi yazdığı kitaplarda toplamıştır. Aşık Feymani'nin hayatı Ahu Gözlüm isimli bir filmde canlandırılmıştır.

Kitapları:

Âşık Feymânî’nin ilk kitabı 1968 yılında Âşık Hüdâî, Âşık Selmânî, Âşık Abdülvahab Kocaman, Âşık Hasan Yüzbaşıoğlu ile birlikte çıkarttıkları Saz Şairlerinden Deyişler isimli şiir kitabıdır. Bundan sonra Âşık Feymânî'nin bugüne kadar beşi şiir kitabı ve biri hikâye kitabı olmak üzere toplam 6 kitabı daha yayımlanmıştır. Bu kitaplar şunlardır:

  1. Saz Şairlerinden Deyişler (1968)
  2. Ahu Gözlüm (1989), Kültür Bakanlığı Yayınları, ISBN 975-1703-99-9
  3. Sevgi Şehri (2002)
  4. Gönül Sarayı (2006)
  5. Zamanı Geldi (2015, 2015, 2021)
  6. Çukurovalı Âşıkların Hikâyeleri (2018)
  7. Barış Güzeldir (2021)

Âşık Feymânî’nin hayatı ve şiirlerinin yer aldığı hakkında yazılmış üç adet yüksek lisans tezi ve üç kitap vardır. Hakkında yazılmış kitapların birincisinde Âşık Feymânî’nin hayatı, sanatı ve şiirleri Prof. Dr. Erman Artun tarafından "Adana Âşıklık Geleneği (1966-1996) ve Âşık Feymânî" isimli kitapta ele alınmıştır.[2] İkincisi ise Hüseyin Uzel’in editörlüğünü yaptığı Âşık Feymânî’yi tanıyan sanatçı, akademisyen, eğitimci ve yazarların onu anlatan yazılarının yer aldığı 2018 yılında yayımlanan “Âşık Şiirinde Bir Mektep Adam Âşık Feymânî” isimli kitaptır.[3] Son olarak Hatice Karınlı tarafından hazırlanan yüksek lisans tezi kitap olarak yayımlanmıştır “Âşık Feymânî’nin Hayatı Sanatı ve Hikayeciliği” 2022 yılında yayınlanmıştır.[4]

Ödülleri:

Âşık Feymani kamu kurumları, sivil toplum örgütleri ve özel kuruluşlardan çok sayıda ödül almıştır. Aşağıda sadece kitaplarının aldığı ödüller yer almaktadır:

*1989- Halk Şiiri Eserleri yarışması: Mansiyon. TC Kültür Bakanlığı. "Ahu Gözlüm" isimli kitabı ile.

*2007- Orhan Şaik Gökyay Şiir Kitabı Yarışması: Birinci. "Gönül Sarayı" isimli kitabı ile.

*2017- Karacaoğlan Şiir Kitabı Yarışması: Birinci. Mersin Büyükşehir Belediyesi. "Zamanı Geldi" isimli kitabı ile.

Kaynakça

  1. ^ Aşık Feymani 17 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 5 Haziran 2016
  2. ^ "Google Sites: Oturum Açın". accounts.google.com. 27 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2023. 
  3. ^ "Âşık Şiirinde Bir Mektep Adam Feymanî". 21 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2023. 
  4. ^ "ÂŞIK FEYMÂNÎ'NİN HAYATI SANATI VE HİKAYECİLİĞİ / HATİCE KARINLI". Dionysos Yayın Group. 8 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2023. 

Konuyla ilgili yayınlar

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pîr Sultan Abdal</span> Türk halk şairi, ozan

Pîr Sultan Abdal, 16. yüzyılda Anadolu'da yaşadığı varsayılan Alevi-Bektaşi Türk/Türkmen âşık, sözlü Türkçe ve âşık halk edebiyatının, Alevi inancının en önemli temsilcilerinden Yedi Ulu Ozan'dan biri, zakir ve dede.

Türklerin Anadolu'ya geldikten sonra edebiyatları iki gruba ayrılmıştır. Arapça ve Farsçayı çok iyi bilen aydınların oluşturduğu "Yüksek Zümre Edebiyatı" ve İslam öncesinden gelen sözlü bir "Halk Edebiyatı". Anadolu'ya göç eden Türkler arasında aynı ayrım devam etti. Medrese eğitimi gören aydın kesim Arap ve Fars edebiyatlarının tesirini devam ettirirken, halk yine saz şairleri aracılığıyla halk edebiyatını devam ettirdi. Dolayısı ile Anadolu Türk Edebiyatı iki grupta incelenmektedir. Bu gruplardan biri halk edebiyatıdır.

Güzelleme, Âşık Halk Edebiyatı'nda kullanılan; konusu aşk ve sevgi olan lirik şiirlere verilen ad. Güzellemeler, semai ya da koşma nazım biçimleriyle yazılırlar.

Âşık halk edebiyatı, halk diliyle ve hece vezniyle meydana getirilen, saz eşliğinde söylenen şiirlerden oluşan geleneksel Türk edebiyatı dalıdır. âşıkların oluşturduğu eserlerin bütününe verilen isimdir.Halk edebiyatı içerisinde yer alır. Anonim ürünlerin dışında kalan şiirlerin oluşturduğu edebi ürünler toplamıdır. Kimi âşıkların başından geçen ve yaygınlaşıp ünlenen hikâyeler de âşık edebiyatı içinde incelenir.

Varsağı, özel bir ezgiyle söylenen koşmaya denir. İlk olarak Güney Anadolu’da yaşayan Varsak Türkmenleri tarafından söylendiği için bu adla anılır. Güney Anadolu'da Maraş'tan Mersin'e kadar uzayan bölgede yaşayan Varsak Türkleri, Selçuklu Hanedanı zamanında Anadolu'ya yerleşmişlerdi. Varsağı, Varsak Türkleri'nin kendilerine özgü bir ezgiyle söyledikleri türkü biçimidir.

<span class="mw-page-title-main">Çukurova</span> Çoğunluğu Adana şehrinde bulunan verimli topraklara ve köklü geçmişe sahip bölge

Çukurova, tarihi adıyla Cilicia Pedias; Adana, Mersin, Osmaniye ve Hatay illerini içine alan Güney Anadoludaki coğrafi, ekonomik ve kültürel bir bölgedir. 6.4 milyon nüfusuyla, Türkiye'deki en büyük nüfus yoğunluğuna sahip bölgelerinden biridir.

Ziya Osman Saba, cumhuriyet dönemi şair ve yazarı. Yedi Meşaleciler Hareketi'nin kurucularındandır. Şair olarak ün kazanan edebiyatçı, küçük hikâye türünde de eserler verdi.

Erzurumlu Emrah, Türk halk şairi. Anadolu'da üzerinde geçici olarak Sivas ve Kastamonu'da uzun süre kaldığı, Dertli'yi koruyan Alişan Bey'e sığındığı, bir ara Sinop ve İstanbul'a gittiği söylenir. Medrese öğrenimi gördüğü için klasik şiire yönelmiş, Fuzûlî, Baki, Nedim gibi usta bildiklerini örnek almış, Nakşibendilik'in Halidi koluna bağlı olduğu için tasavvuf öğelerini şiirine katmış, koşmalarında Karacaoğlan'ı, kimi zaman da Aşık Ömer ve Gevheri'yi izlemiştir. Aşık geleneğine bağlı kaldığı koşmalarında ustaca bir söyleyişe ulaştığı, yerli zevki dile getirdiği görülür.

<span class="mw-page-title-main">Türk edebiyatı</span> Türkçe yazılmış edebî eserler

Türk edebiyatı, Türk yazını veya Türk literatürü; Türkçe olarak üretilmiş sözlü ve yazılı metinlerdir.

Âşık Hüdaî; Türk halk ozanı ve şair.

Karacaoğlan, şiirlerine 17. yüzyılda yazılmış mecmualardan beri rastlanan ünlü saz şairidir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Selçuk İlkan</span> Türk şair, söz yazarı, müzisyen

Ahmet Selçuk İlkan, Türk şair ve şarkı sözü yazarı.

Mustafa Necati Karaer, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Türk yazar, şair, otobiyografici, eleştirmen. Hisarcılar akımının kurucusu. Hisar şiirinin önde gelen temsilcisi.

Murat Devrim Dirlikyapan, Türk şair, yazar, akademisyen.

Cezmi Yurtsever, Türk tarihçi ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Âşık Şenlik</span>

Aşık Şenlik, 19. yüzyıl saz şairi, halk lideri.

Kemal Varol Türkçe yazan Kürt şair, deneme ve roman yazarı.

Ali İzzet Özkan,, Türk âşık.

Hüseyin Tenecioğlu, gerçek adıyla Hüseyin Tahtacı veya yaygın adıyla Âşık Hüseyin, Türk halk ozanı.

Aşık Giryani. Asıl adı Halil İbrahim Günışığı'dır. Hicri 1341 Miladi 1922/1923 yılında Şanlıurfa'da doğmuştur. 1998 yılında Kahramanmaraş'ta ölmüştür.