İçeriğe atla

%1 kuralı

90–9–1 prensibi kapsamında lurkerların (gizlenenler), katkıda bulunanların ve içerik oluşturucuların oranını gösteren pasta grafiği

%1 kuralı, İnternet kültüründe bir internet topluluğuna katılımla ilgili temel bir kuraldır ve bir internet sitesinin kullanıcılarının sadece %1'inin içerik eklediğini, katılımcıların %99'unun ise sadece gizlendiğini belirtir. Varyantlar, 1–9–90 kuralını (bazen 90–9–1 prensibi veya 89:10:1 oranı) içerir;[1] Viki gibi ortak bir internet sitelerinde, bir topluluğun katılımcılarının yüzde 90'ını belirtmektedir, bunlar yalnızca içeriği tüketir. Katılımcıların yüzde 9'u içeriği değiştirir veya günceller, yüzde 1'i ise içerik eklerler.

Bilgi biliminde de benzer kurallar bulunmaktadır; örneğin, Pareto ilkesi olarak bilinen 80/20 kuralı, bir grubun yüzde 20'sinin etkinliğin yüzde 80'ini üreteceğini belirtir.

Tanım

%1 kuralı, internette içerik oluşturan kişi sayısının bu içeriği görüntüleyen kişilerin yaklaşık %99'unu temsil ettiğini belirtir. Örneğin, bir foruma mesaj gönderen her kişi için genellikle yaklaşık 99 kişi bu forumu görüntüler, ancak paylaşmaz. Bu terim, yazar ve blogger Ben McConnell ve Jackie Huba tarafından oluşturulmuştu, ancak[2] aynı konsepte daha önceki referanslar bu ismi kullanmamıştı.[3]

Lurker terimi ise, çevrimiçi etkinliklere atıfta bulunarak, topluluğa başkalarını dahil etmeden çevrimiçi gözlemi ifade etmek için kullanılır.[4]

Radikal Cihadist forumlarında yapılan 2005 tarihli bir araştırma, kullanıcıların %87'sinin forumda hiçbir içerik yayınlanmadığını, %13'ünün en az bir kez yayınlandığını,%5'inin 50 veya daha fazla kez yayınlandığını ve sadece %1'inin 500 veya daha fazla kez yayınladığını tespit etti.[5]

"Dört Dijital Sağlık Sosyal Ağında %1 Kuralı: Bir Gözlemsel Çalışma" başlıklı 2014 tarihli hakemli bir makale, sağlık odaklı çevrimiçi forumlarda %1 kuralını ampirik olarak inceledi. Çalışma, %1 kuralının dört destek grubu arasında tutarlı olduğu ve bir avuç "Süper Kullanıcı"nın içeriğin büyük çoğunluğunu oluşturduğu sonucuna vardı.[6] Aynı yıl, ayrı bir grup araştırmacının yaptığı bir çalışma, 2014 van Mierlo çalışmasını çevrimiçi bir depresyon forumunda tekrarladı.[7] Sonuçlar, %1 kuralına uygun dağıtım sıklığının, bir tür güç yasası olan Zipf yasası'na uygun olduğunu göstermiştir.

Bu kuralın "90–9–1" sürümü, kullanıcıların hem içerik oluşturabildiği hem de düzenleyebildiği web siteleri için, insanların %1'inin içerik oluşturduğunu, %9'unun bu içeriği düzenlediğini veya değiştirdiğini ve %90'ının katkıda bulunmadan içeriği görüntülediğini belirtir.

Gerçek yüzde, konuya bağlı olarak değişebilir. Örneğin, bir forum bir giriş koşulu olarak içerik gönderimi gerektiriyorsa, katılanların yüzdesi muhtemelen yüzde birinden daha yüksek olacaktır, ancak içerik üreticileri yine de kullanıcı grubundaki azınlık olacaktır. Bu, endüstri, seyirci türü ve topluluk odağı ile bölümlere ayrılmış yüzlerce topluluktaki katılım eşitsizliğini analiz etmek için ekonomi tekniklerini kullanan Michael Wu tarafından yapılan bir çalışmada doğrulanmıştır.[8]

%1 kuralı genellikle İnternet'e uygulanmak için yanlış anlaşılır, ancak belirli bir İnternet topluluğuna daha spesifik olarak uygulanır. Bu nedenle, birçok web sitesinde %1 ilkesine ilişkin kanıtlar görülebilir, ancak birlikte toplanan farklı bir dağıtım da görülebilir. 2012'nin sonlarında yapılan araştırmalarda, nüfusun sadece %23'ünün (yüzde 90 yerine) düzgün bir şekilde lurker olarak sınıflandırıldığı, nüfusun %17'sinin ise yoğun içerik katkısı yapan kişiler olarak sınıflandırılabileceği öne sürüldü.[9]

Katılım eşitsizliği

Benzer bir kavram AT&T Laboratories'den[10] Will Hill tarafından ortaya atılmış ve daha sonra Jakob Nielsen; bu, çevrimiçi bağlamda "katılım eşitsizliği" terimi için bilinen en eski referanstı.[11] Terim, 2006 yılında, pazarlama konusundaki bir blog girişi içinde kesinlikle nicel bir bağlamda kullanıldığında kamuoyunun dikkatini yeniden kazandı.[2]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Arthur, Charles (20 Temmuz 2006). "What is the 1% rule?". The Guardian. The Guardian. 10 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2020. 
  2. ^ a b McConnell, Ben (4 Mayıs 2006). "The 1% Rule: Charting citizen participation". Church of the Customer Blog. 11 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2020. 
  3. ^ "Creators, Synthesizers, and Consumers". Blogger. 16 Şubat 2006. 13 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2020. 
  4. ^ "What is Lurking? - Definition from Techopedia". Techopedia.com (İngilizce). 4 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2020. 
  5. ^ Awan, Awan (24 Temmuz 2016). "Virtual jihadist media" (PDF). European Journal of Cultural Studies. 10 (3). ss. 389-408. doi:10.1177/1367549407079713. 19 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). 
  6. ^ van Mierlo, van Mierlo (4 Şubat 2014). "The 1% Rule in Four Digital Health Social Networks: An Observational Study". Journal of Medical Internet Research. 16 (2). ss. e33. doi:10.2196/jmir.2966. 23 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ Carron-Arthur, Carron-Arthur (Ekim 2014). "Describing the distribution of engagement in an Internet support group by post frequency: A comparison of the 90-9-1 Principle and Zipf's Law". Internet Interventions. 1 (4). ss. 165-168. doi:10.1016/j.invent.2014.09.003. 
  8. ^ Wu, Michael (April 1, 2010). "The Economics of 90–9–1: The Gini Coefficient (with Cross Sectional Analyses)". Lithosphere Community. Lithium Technologies, Inc. Retrieved 2010-07-10
  9. ^ Goodier, Holly (4 Mayıs 2012). "BBC Online Briefing Spring 2012: The Participation Choice". BBC. 26 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  10. ^ Hill, Will (1992). CHI '92, conference proceedings : striking a balance. Association for Computing Machinery. ISBN 978-0-89791-513-7. 
  11. ^ Nielsen, Jakob (14 Ağustos 1997). "Community is Dead; Long Live Mega-Collaboration". Nielsen Norman Group. 26 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">WordPress</span>

WordPress, PHP dilinde yazılmış ve HTTPS ile desteklenen bir MySQL veya MariaDB veritabanıyla eşleştirilen bir ücretsiz ve açık kaynaklı içerik yönetim sistemi (CMS)‘dir. Özellikler, WordPress içinde "Temalar" olarak adlandırılan bir eklenti mimarisi ve bir şablon sistemi içerir. WordPress başlangıçta bir blog yayınlama sistemi olarak oluşturuldu ancak daha geleneksel posta listeleri ve İnternet forumları, medya galerileri, üyelik siteleri, öğrenim yönetim sistemleri (LMS) ve çevrimiçi mağazalar dahil olmak üzere diğer web içeriği türlerini desteklemek için gelişti.

<span class="mw-page-title-main">IMDb</span>

IMDb ; filmler, diziler, televizyon programları, video oyunları ve internet içerikleri hakkında bilgiler barındıran çevrimiçi bir bilgi bankasıdır. Sinema ve televizyon yapımları hakkında oyuncu kadrosu, yapım ekibi, biyografiler, özetler, ilginç bilgiler, puanlar ve eleştiriler gibi bilgileri içerir. İlk kurulduğunda amatör sinemaseverler tarafından yönetilen IMDb, günümüzde Amazon'un alt kuruluşu IMDb.com Inc. tarafından yönetilmektedir.

h2g2, internet üzerinden katılımı sağlanan ve "hayat, evren ve her şey için bir rehber" olarak tanımlanan Çevrimiçi ansikopedi projesidir. Site BBC tarafından sağlanmaktadır ve kullanıcılar dünyanın dört bir köşesinden gelebilir. Sanılanın aksine Sözlük tabanlı olmadığı için katılımcı sözlük kategorisine girmez. Konsept ve kurallar gereği Everything2 ile büyük benzerlikler taşır. Fakat bu siteyi Everything2'dan ayıran en büyük özelliklerden biri, yayınlanan girdilerin Çoklu ortam içerikleri ile desteklenebiliyor olmasıdır. Tabii ki pek çok sitede olduğu gibi burada da yasalara uygun hareket etmek zorunludur.

<span class="mw-page-title-main">Web 2.0</span>

Web 2.0, O'Reilly Media tarafından 2004'te kullanılmaya başlayan bir sözcüktür ve ikinci nesil internet hizmetlerini - toplumsal iletişim sitelerini, vikileri, iletişim araçlarını, folksonomileri- yani internet kullanıcılarının ortaklaşa ve paylaşarak yarattığı sistemi tanımlar. Kelimenin tam anlamı tartışmaya açıktır, Tim Berners-Lee gibi teknoloji uzmanları da kelimenin manasını sorgulamıştır.

<span class="mw-page-title-main">İnternet sitesi</span> tek bir web alanından sunulan ilgili web sayfaları kümesi

Web sitesi, Ortak bir alan adı ile tanımlanan ve en az bir web sunucusunda yayınlanan web sayfaları ve ilgili içeriklerden oluşan bir koleksiyondur. Web üzerindeki sayfalar; metin, görsel ve animasyon şeklinde ziyaretçisine bilgi aktaran veya hizmet sunan sayfaların tümünü kapsayan bir doküman topluluğudur. Ziyaretçiler bir web sitesine, HTTP veya HTTPS protokollerinde aşağıdaki bileşenlerden oluşan benzersiz bir adresi kullanarak erişirler:

Last.fm, 2002 yılında Londra'da kurulan bir internet radyosu ve kardeş proje Audioscrobbler ile Ağustos 2005'te birleşmiş bir müzik önerme sistemidir. 30 Mayıs 2007'de 280 milyon dolar karşılığında CBS Interactive tarafından satın alınmış, böylece Avrupa'nın en büyük Web 2.0 satın alması olarak kayıtlara geçmiştir.

Katılımcı sözlük, Türkiye'de sözlükten esinlenilerek oluşturulmuş ve etkileşime dayanan bir internet projesi. Katılımcı sözlüklerde, üyeler çeşitli kavramlar hakkında tanım adı verilen yorumlar yazmaktadır. İlk katılımcı sözlük, 15 Şubat 1999 tarihinde yayına başlayan Ekşi Sözlük'tür. 2011 itibarıyla yaklaşık 700.000 sözlük yazarı, 7.000.000 okuyucu kitlesi bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Vikipedi</span> Ücretsiz ve reklamsız internet ansiklopedisi

Vikipedi, kullanıcıları tarafından ortaklaşa olarak birçok dilde hazırlanan; özgür, bağımsız, ücretsiz, reklamsız ve kâr amacı gütmeyen bir internet ansiklopedisidir. MediaWiki yazılımı kullanılarak hazırlanmaktadır. Sürekli eklemeler ve değişiklikler yapıldığı için hiçbir zaman tamamlanmayacağı varsayılmaktadır.

Yeni medya, bilgisayarların işlem gücü olmadan oluşturulamayacak veya kullanılamayacak olan ortamlara denir. Genellikle dijital olup kullanıcısına veya hedef kitlesine etkileşim olanağı sağlar.

<span class="mw-page-title-main">İnternet forumu</span> internet üzerinden tartışma platformu

İnternet forumu ya da mesaj panoları, insanların iletiler biçiminde tartışma yürütebileceği platformlardır. Mesajlar genellikle bir satırdan uzun olur, başlıklara ve kategorilere ayrılır. Bu özellikler, forumları diğer sohbet odalarından ayıran özelliklerden bazılarıdır.

<span class="mw-page-title-main">4chan</span> Resim tabanlı forum

4chan, İngilizce dilini kullanan resim tabanlı forumdur. Kullanıcılar genellikle anonimdir ve yeni gönderiler sayfada diğer gönderilerin üstünde yer almaktadır. 4chan, kendi içeriği ve kuralları olan çeşitli bölümlere ayrılmıştır. Kayıt olmak gerekli olmamakla beraber mümkün de değildir.

<span class="mw-page-title-main">İnternet kültürü</span>

İnternet kültürü, sık ve aktif internet kullanıcıları arasında gelişen ve sürdürülen, özellikle internet üzerinden birbirleriyle iletişim kuran çevrimiçi toplulukların üyeleri tarafından oluşturulan bir tür yarı yeraltı kültürüdür. Bu kültür, etkisi bilgisayar ekranları aracılığı ve bilgi ve iletişim teknolojileriyle, özellikle de internet tarafından aracılık edilen bir kültürdür.

Dijital dağıtım, somut bir ortam kullanmadan içerik taşıma, iletme yöntemidir, genellikle internet üzerinden tüketicinin evine bilgisayar veya başka bir araç kullanılarak gelmektedir. Radyo-televizyon yayını ya da internet gibi bir iletişim yolu aracılığıyla, ses, görüntü, bilgisayar yazılımı veya oyun gibi çoklu ortam içeriklerini sağlayan dağıtıcı ise içerik sağlayıcı olarak adlandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">TechNet</span>

Microsoft'un BT Uzmanları için yaptığı hizmet ve projedir. Microsoft yazılımları hakkında eğitimler, tartışma forumları, Microsoft çalışanları için bloglar ve bir sözlük içermekteydi. 31 Ağustos 2013 tarihinde kapanmıştır fakat eski girilmiş olan yazılar hala okunabilir durumdadır.

Çevrimiçi alışveriş, İnternet üzerinden çevrimiçi olarak yapılan alışveriş. Ziyaretçiler İnternet üzerinden istedikleri ürünleri sepete atarlar, kayıt olurlar, ödeme yaparlar. Seçip satın alınan ürünler kargoyla adrese gönderilir.

<span class="mw-page-title-main">Deep web</span> arama motorları tarafından dizinlenmeyen internet ağı

Deep web ; World Wide Web'in standart web arama motorları tarafından indekslenmeyen bölümleridir. Deep Web, İnternet kullanan herkesin erişebildiği yüzeysel web'in tersidir. Bilgisayar bilimci Michael K. Bergman, bu terimi 2001 yılında bir arama-indeksleme terimi olarak icat etmekle tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Google Mobil Hizmetleri</span>

Google Mobil Servisleri kullanıcının mobil deneyimini geliştirmek için Google tarafından sağlanan uygulamalar ve hizmetlerdir. Google Mobile Servisleri, Android'den farklıdır; Google'dan tamamen "ayrı bir lisans" almaya devam ediyorlar.

<span class="mw-page-title-main">Dijital pazarlama</span>

Dijital pazarlama, elektronik bir cihaz veya internet kullanan tüm pazarlama çabalarını kapsar. Ürün veya hizmetlerin elektronik ortamda çevrimiçi şekilde tanıtılmasını sağlar.

Lurker, internet kültüründe çevrimiçi olmasına rağmen aktif katılmayan kişilere verilen isimdir. İngilizce "pusuya yatmak" anlamına gelen lurk kelimesinden türetilmiştir. Kesin tanımı içeriğe bağlıdır. Lurker'lar, kişiler çevrimiçi topluluklardaki tüm kullanıcıların büyük bir bölümünü oluşturur. Gizlenme, kullanıcıların çevrimiçi bir topluluğun sözleşmelerini katılmadan önce öğrenmelerini sağlar ve bu yöntem onların sosyalleşmelerini geliştirir. Bununla birlikte, gizlenme sırasındaki sosyal temas eksikliği bazen, yatırımcılar arasında yalnızlığa veya ilgisizliğe neden olur.

Çevrimiçi öğrenme topluluğu, akran öğrenmesini kolaylaştırarak üyelerinin herhangi bir alandaki öğrenme gereksinimlerini gidermelerini destek olan internet üzerindeki dijital topluluklardır.