İçeriğe atla

Uluslararası Matematik Olimpiyatı

Uluslararası Matematik Olimpiyatı logosu.

Uluslararası Matematik Olimpiyatı (IMO), lise öğrencilerinin yarıştığı matematik olimpiyatıdır. Uluslararası Bilim Olimpiyatları'nın en eski dalıdır.[1] İlk olarak 1959'da Romanya'da düzenlenen olimpiyat, o günden beri Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a müdahalesi nedeniyle sadece 1980 yılında yapılmamıştır. Dünya nüfusunun %90'ından fazlasını oluşturan 100'den fazla ülkenin katıldığı olimpiyatlarda, ülkeler altı öğrenci, bir takım lideri, bir yardımcı lider ve gözlemcilerden oluşan bir takım gönderir.[2]

Liste

1959'dan beri her yıl düzenlenen olimpiyatlar sadece 1980 yılında düzenlenmemiştir. 1980'de Moğolistan'da yapılması planlanmış ancak Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a müdahalesi nedeniyle iptal edilmiştir.[3] Olimpiyatlar başlangıçta Varşova Paktı'na katılan Doğu Bloku ülkeleri için düzenlendiği için[4] ev sahipliği yapan şehirler de Doğu Avrupa'da yer alan şehirler arasından seçilirken sonrasında diğer ülkelere yayılmıştır.[5]

1969'da 14, 1989'da 50 ülkenin katıldığı olimpiyatlara 2009'da 104, 2019'da ise 112 ülke katılmıştır.[6] Takım üyelerinin aldığı puanlara göre en yüksek puana ulaşıp en başarılı ülke olmayı başaran 10 ülke vardır. 20 kez en başarılı ülke olan Çin, 16 kez en başarılı ülke olan Rusya (öncesinde SSCB) ve 8 kez en başarılı ülke olan ABD olimpiyatlardaki en başarılı üç ülkedir.

Olimpiyatlarda hile yaparken yakalanan tek ülke olan Kuzey Kore, 1991'den 2010'a kadar olimpiyatlardan diskalifiye edilmiştir.[7]

Liste

Soldan sağa ;Gabriel Carroll, ABD, Reid Barton, ABD, Zhiqiang Zhang, Çin ve Liang Xiao, Çin, 2001 yılında en iyi derece yapan grup.
2015 Olimpiyatlarının kapanış seremonisi.
Şehir Yıl Tarih En başarılı ülke[8]Kaynak
Romanya Brașov ve Bükreş195921-31 Temmuz Romanya[9]
Romanya Sinaia196018-26 Temmuz Çekoslovakya[9]
Macaristan Veszprém19616-16 Temmuz Macaristan[9]
Çekoslovakya České Budějovice19627-15 Temmuz Macaristan[9]
Polonya Varşova ve Wrocław19635-13 Temmuz Sovyetler Birliği[9]
Sovyetler Birliği Moskova196430 Haziran-10 Temmuz Sovyetler Birliği[9]
Doğu Almanya Doğu Berlin19653-13 Temmuz Sovyetler Birliği[9]
Bulgaristan Sofya19661-14 Temmuz Sovyetler Birliği[9]
Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti Çetine19672-13 Temmuz Sovyetler Birliği[9]
10  Sovyetler Birliği Moskova19685-18 Temmuz Doğu Almanya[9]
11  Romanya Bükreş19695-20 Temmuz Macaristan[9]
12  Macaristan Keszthely19708-22 Temmuz Macaristan[9]
13  Çekoslovakya Žilina197110-21 Temmuz Macaristan[9]
14  Polonya Toruń19725-17 Temmuz Sovyetler Birliği[9]
15  Sovyetler Birliği Moskova19735-16 Temmuz Sovyetler Birliği[9]
16  Doğu Almanya Erfurt ve Doğu Berlin19744-17 Temmuz Sovyetler Birliği[9]
17  Bulgaristan Burgaz ve Sofya19753-16 Temmuz Macaristan[9]
18  Avusturya Lienz19767-21 Temmuz Sovyetler Birliği[9]
19  Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti Belgrad19771-13 Temmuz ABD[9]
20  Romanya Bükreş19783-10 Temmuz Romanya[9]
21  Birleşik Krallık Londra197930 Haziran-9 Temmuz Sovyetler Birliği[9]
 1980 olimpiyatlarının Moğolistan'da yapılması planlanmıştı ancak iptal edildi ve Avrupa'da gayriresmî iki müsabaka düzenlendi.[3]
22  Amerika Birleşik Devletleri Washington, DC19818-20 Temmuz ABD[9]
23  Macaristan Budapeşte19825-14 Temmuz Batı Almanya[9]
24  Fransa Paris19831-12 Temmuz Batı Almanya[9]
25  Çekoslovakya Prag198429 Haziran-10 Temmuz Sovyetler Birliği[9]
26  Finlandiya Joutsa198529 Haziran-11 Temmuz Romanya[9]
27  Polonya Varşova19864-15 Temmuz Sovyetler Birliği
 ABD
[9]
28  Küba Havana19875-16 Temmuz Romanya[9]
29  Avustralya Sydney ve Canberra19889-21 Temmuz Sovyetler Birliği[9]
30  Batı Almanya Braunschweig198913-24 Temmuz Çin[9]
31  Çin Pekin19908-19 Temmuz Çin[9]
32  İsveç Sigtuna199112-23 Temmuz Sovyetler Birliği[9]
33  Rusya Moskova199210-21 Temmuz Çin[9]
34  Türkiye İstanbul199313-24 Temmuz Çin[9]
35  Hong Kong Hong Kong19948-20 Temmuz ABD[9]
36  Kanada Toronto199513-25 Temmuz Çin[10]
37  Hindistan Mumbai19965-17 Temmuz Romanya[11]
38  Arjantin Mar del Plata199718-31 Temmuz Çin[12]
39  Tayvan Taipei199810-21 Temmuz İran[13]
40  Romanya Bükreş199910-22 Temmuz Çin
 Rusya
[14]
41  Güney Kore Daejeon200013-25 Temmuz Çin[15]
42  Amerika Birleşik Devletleri Washington, DC20011-14 Temmuz Çin[16]
43  Birleşik Krallık Glasgow200219-30 Temmuz Çin[17]
44  Japonya Tokyo20037-19 Temmuz Bulgaristan[18]
45  Yunanistan Atina20046-18 Temmuz Çin[19]
46  Meksika Mérida20058-19 Temmuz Çin[20]
47  Slovenya Ljubljana20066-18 Temmuz Çin[21]
48  Vietnam Hanoi200719-31 Temmuz Rusya[22]
49  İspanya Madrid200810-22 Temmuz Çin[23]
50  Almanya Bremen200910-22 Temmuz Çin[24]
51  Kazakistan Astana20102-14 Temmuz Çin[25]
52  Hollanda Amsterdam201112-24 Temmuz Çin[26]
53  Arjantin Mar del Plata20124-16 Temmuz Güney Kore[27]
54  Kolombiya Santa Marta201318-28 Temmuz Çin[28]
55  Güney Afrika Cumhuriyeti Cape Town20143-13 Temmuz Çin[29]
56  Tayland Chiang Mai20154-16 Temmuz ABD[30]
57  Hong Kong Hong Kong20166-16 Temmuz ABD[31]
58  Brezilya Rio de Janeiro201712-23 Temmuz Güney Kore[32]
59  Romanya Kaloşvar20183-14 Temmuz ABD[33]
60  Birleşik Krallık Bath201911-22 Temmuz Çin
 ABD
[34]
61  Rusya Sankt-Peterburg20208-18 Temmuz[35][36]
62  Amerika Birleşik Devletleri Washington, DC20217-16 Temmuz[37]
63  Norveç Oslo20226-16 Temmuz[38][39]
64  Japonya Chiba20232-13 Temmuz[40]

Kaynakça

  1. ^ "International Mathematics Olympiad (IMO)". 1 Şubat 2008. 25 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2008. 
  2. ^ "The International Mathematical Olympiad 2001 Presented by the Akamai Foundation Opens Today in Washington, D.C." 12 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2008. 
  3. ^ a b 1980'deki gayriresmî müsabakalar Finlandiya ve Lüksemburg'da düzenlendi. "UK IMO register". IMO register. 16 Ekim 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2011. 
  4. ^ "More IMO Facts". 20 Ağustos 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2008. 
  5. ^ "Singapore International Mathematical Olympiad (SIMO) Home Page". Singapore Mathematical Society. 27 Mart 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2008. 
  6. ^ "Timeline". International Mathematical Olympiad. 11 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. 
  7. ^ "International Mathematical Olympiad: Democratic People's Republic of Korea". 12 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2010. 
  8. ^ "Ranking of countries". International Mathematical Olympiad. 11 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2011. 
  9. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai "Historical Record of US Teams". Mathematical Association of America. 28 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2011. 
  10. ^ "IMO 1995" (İngilizce). Canadian Mathematical Society. 29 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2008. 
  11. ^ "IMO 1996" (İngilizce). Canadian Mathematical Society. 23 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2008. 
  12. ^ "IMO 1997" (İspanyolca). Argentina. 5 Aralık 1998 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2008. 
  13. ^ "IMO 1998". Republic of China. 5 Aralık 1998 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2008. 
  14. ^ "IMO 1999". Canadian Mathematical Society. 23 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2008. 
  15. ^ "IMO 2000". Wolfram. 1 Temmuz 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2008. 
  16. ^ "IMO 2001". Canadian Mathematical Society. 18 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2008. 
  17. ^ Andreescu, Titu (2004). USA & International Mathematical Olympiads 2002. Mathematical Association of America. ISBN 978-0-88385-815-8. 
  18. ^ "IMO 2003". Japan. 6 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2008. 
  19. ^ "IMO 2004". Greece. 27 Haziran 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  20. ^ "IMO 2005". Mexico. 11 Temmuz 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2008. 
  21. ^ "IMO 2006". Slovenia. 28 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2008. 
  22. ^ "IMO 2007". Vietnam. 12 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2008. 
  23. ^ "IMO 2008". Spain. 26 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2008. 
  24. ^ "IMO 2009" (Almanca). Germany. 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2008. 
  25. ^ "51st IMO 2010". IMO. 13 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2011. 
  26. ^ "52nd IMO 2011". IMO. 13 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2011. 
  27. ^ "53rd IMO 2012". IMO. 24 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2011. 
  28. ^ "54th International Mathematical Olympiad". Universidad Antonio Nariño. 21 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2012. 
  29. ^ "55th IMO 2014". IMO. 14 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  30. ^ "56th IMO 2015". IMO. 14 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  31. ^ "57th IMO 2016". IMO. 13 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  32. ^ "58th IMO 2017". IMO. 13 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  33. ^ "59th IMO 2018". IMO. 29 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  34. ^ "60th IMO 2019". IMO. 7 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  35. ^ "61st IMO 2020". IMO. 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  36. ^ "61st IMO 2020". IMO 2020. 17 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020. 
  37. ^ "62nd IMO 2021" (İngilizce). IMO. 18 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  38. ^ "63rd IMO 2022". IMO. 2 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  39. ^ "63rd IMO 2020". Department of Mathematics, University of Os. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  40. ^ "64rd IMO 2023" (İngilizce). IMO. 9 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020.