Sultantepe, Üsküdar
| Sultantepe | |
|---|---|
 | |
 Mahallenin haritadaki yeri | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | İstanbul |
| İlçe | Üsküdar |
| Bulunduğu yer | Anadolu Yakası  |
| Coğrafi bölge | Marmara Bölgesi |
| Kıyısı olduğu | İstanbul Boğazı |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 0.52 km² |
| Nüfus (2023) | 10.573[2] |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 216[3] |
| İl plaka kodu | 34[4] |
| Posta kodu | 34674[5] |
| İstatistiki bölge | İstanbul alt bölgesi (TR10) |
| Seçim çevresi | İstanbul 1. seçim çevresi[6] |
Sultantepe, İstanbul ilinin Anadolu yakasında, Üsküdar ilçesine bağlı 33 mahalleden birisidir.[7] Mahalle Marmara Denizi kıyılarında yer almaktadır.
Tarihî Sultantepe semti, Üsküdar'ın merkezini yukarıdan gören bir tepe üzerinde kurulmuş olup bir kent meydanı çevresinde biçimlenmiştir. Sahile inen yollar Paşalimanı Caddesi'ne çıkmaktadır. Üsküdar belediyesi tarafından yeniden yapılandırılan mahalle sınırları nedeniyle bugün mevcut olmayan Hacı Hesna Hatun mahallesinin yaklaşık olarak tamamı, yine günümüzde mevcut olmayan Selmanağa mahalesinin bir bölümü ve daha önceden İcadiye ile Kuzguncuk mahalleleri sınırları içinde olan bazı cadde ve sokaklar da, Sultantepe sınırları içinde kalmaktadır.[8]
Bizans İmparatorluğu döneminde bölgede, mermer sütunlu bir yapının olduğu bilinmektedir. Kilise olduğu sanılan yapı semtin üstünde kurulu olduğu tepenin en üstünde yer alıyordu.[9]
Osmanlı İmparatorluğu dönemindeyse, bazı kaynaklara göre Sultantepe'ye, Kanuni Sultan Süleyman'ın sarayında bir kadın yerleşmişti. Kızı Mihrimah Sultan'ın dadısı olan Hacı Hesna Hatun, Mihrimah Sultan büyüyünce emekliye ayrılmış; Mihrimah'tan daima Sultan'ın sarayını görebileceği bir ev istemişti. Rivayete göre Mihrimah Sultan da Hesna Hatun'a burada bir konut yaptırmak suretiyle onu Sultantepe'ye yerleştirmişti.[10] Bir başka kaynakta ise Mihrimah Sultan'ın verem hastalından ötürü hekimler tarafından havası temiz bir yer olan Sultantepe'ye gönderildiği yazılıdır. Bu kaynakta Hacı Hesna Hatun'un Mihrimah Sultana eşlik ettiği ve burada kendi adına bir cami yaptırdığı da söylenmektedir.[11] Mağazalar ve ticaret hayatı ise mahallenin güneyindeki Selmani Pak Caddesi'yle mahallenin merkezindeki meydan çevresinde yoğunlaşmıştır
Mahallede yer alan okullar: Sultantepe Prof. Dr. Cemil Taşçıoğlu Ortaokulu,[12] Halide Edip Adıvar Lisesi[13] ve Üsküdar Dış Ticaret Mesleki Ve Teknik Anadolu Lisesi'dir[14]
Mahalledeki camiler arasında Hacı Hesna Hatun tarafından ilk olarak 1500'lü yıllarda yaptırılıp, 1900'lerde yeniden yaptırılan ve 1957'de esaslı bir onarım gören Hacı Hesna Hatun Camii;[15] 1644'te yapılan, 1875'te onarım gören Bakî Efendi Camii;[16] 1730 yılında yapılan Mirzazade Camii sayılabilir.[17]
Mahalledeki tarihî öneme sahip en önemli yapılardan biri de Özbekler Tekkesi'dir. İlk olarak 1750'li yıllarda Orta Asya'dan gelen dervişlerin çadırlarını kurdukları yerde inşa edilmişir. Özbekler Tekkesi Nakşibendi inanışına tâbiydi. Tekke 1844'te büyük bir onarım görmüştür.[18][19] Zaman içinde farklı amaçlar için de kullanıldığı olmuştur. Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Karakol Cemiyeti mensupları tarafından gizli toplantı merkezi, hastane ve silah deposu olarak hizmet vermiştir.[20][21] Tekkenin kuzeydoğusunda müritlerin gömüldüğü bir de mezarlık vardır. Burada gömülü olan kişiler arasında Münir Ertegün, Nesuhi Ertegün ve Ahmet Ertegün de yer alır.
Mahallenin kuzey bölümlerini ise Fethi Paşa Korusu kaplar. Bu koru hem ilçenin hatta tüm Anadolu yakasının en büyük korularındandır.
Nüfus
| Yıl | Değişim | Nüfus | Tespit Yöntemi |
|---|---|---|---|
| 2008 | 12.443 | ADNKS | |
| 2009 |  1% | 12.564 | ADNKS |
| 2010 |  3% | 12.234 | ADNKS |
| 2011 | 1% | 12.052 | ADNKS |
| 2012 | 2% | 11.753 | ADNKS |
| 2013 | 2% | 11.534 | ADNKS |
| 2014 | 1% | 11.420 | ADNKS |
| 2015 | 2% | 11.622 | ADNKS |
| 2016 | 2% | 11.438 | ADNKS |
| 2017 | 0% | 11.452 | ADNKS |
| 2018 | 2% | 11.200 | ADNKS |
| 2019 | 1% | 11.284 | ADNKS |
| 2020 | 4% | 10.880 | ADNKS |
| 2021 | 2% | 11.119 | ADNKS |
| 2022 | 2% | 10.874 | ADNKS |
| 2023 | 3% | 10.573 | ADNKS |
Kaynakça
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi". Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 9 Nisan 2024.
- ^ "Coğrafi Numaralar". Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu. 19 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024.
- ^ "İl bilgileri Haritası". Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı. 27 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2024.
- ^ "PTT posta kodu sorgulama". PTT. Erişim tarihi: 9 Haziran 2024.
- ^ "Yüksek Seçim Kurulu Kararı" (PDF). Yüksek Seçim Kurulu. 3 Mart 2023. 3 Mart 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2024.
- ^ "Sayılarla Üsküdar". www.uskudar.bel.tr. 16 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2021.
- ^ Üsküdar Belediyesi (Üsküdar Municipality). Yeni Mahalle Sınırları. http://www.uskudar.bel.tr/portal/harita_/t1.jsp?PageName=yeniMahalleSinir 6 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Retrieved 20 August 2009.
- ^ Eyice, page 53.
- ^ Hürel, page 288.
- ^ Üsküdar Müftülüğü, Hacı Hesna Hatun Camii. http://www.uskudarmuftulugu.gov.tr/uploads/files/camiler.2/haci.hesna.hatun.doc [ölü/kırık bağlantı] 20 Ağustos 2009.
- ^ Sultantepe İlköğretim Okulu. http://www.sultantepe.meb.k12.tr 25 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 21 Ağustos 2009.
- ^ Üsküdar Halide Edip Adıvar Lisesi. http://www.halideedip.k12.tr 30 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 21 Ağustos 2009.
- ^ Üsküdar Anadolu Ticaret Meslek Lisesi. http://www.uskudar-atml.k12.tr 5 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 21 Ağustos 2009.
- ^ Üsküdar Belediyesi. Hacı Hesna Hatun Camii. http://www.uskudar-bld.gov.tr/portal/rehber_/t1.jsp?PageName=rehberAyrinti&ID=47 22 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 23 Ağustos 2009.
- ^ Üsküdar Belediyesi. Bâkî Efendi Camii (Abdülbâkî Efendi Camii). http://www.uskudar-bld.gov.tr/portal/rehber_/t1.jsp?PageName=rehberAyrinti&ID=13 22 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 23 Ağustos 2009.
- ^ Üsküdar Belediyesi. Mirzâzâde Camii (Şeyhülislam Mirzâzâde Mehmet Efendi Cami). http://www.uskudar-bld.gov.tr/portal/rehber_/t1.jsp?PageName=rehberAyrinti&ID=77 22 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 23 Ağustos 2009.
- ^ Küçük, page 103, note 299.
- ^ Le Gall, page 31.
- ^ Küçük, pages 102-104.
- ^ "Kurtuluş Savaşı’nın Kahraman Tekkesi." Hürriyet (gazete), 19 Aralık 2006. http://www.hurriyet.com.tr/gundem/5638343.asp?gid=0&srid=0&oid=0&l=1 16 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 20 Ağustos 2009.
Dış bağlantılar
OpenStreetMap'te Sultantepe, Üsküdar ilgili coğrafi veriler