Meclis-i Mebûsan 3. dönem mebusları listesi
Türkler: 147
Araplar: 60
Arnavutlar: 27
Rumlar: 26
Ermeniler: 14
Slavlar: 10
Yahudiler: 4
*Grafikte Gürcü vekiller Türk olarak gösterilmiştir.Meclis-i Mebûsan 3. dönem mebusları listesi, 1908 Osmanlı genel seçimleri ile Meclis-i Mebûsan'a seçilen mebusların tam listesidir. 17 Aralık 1908 - 18 Ocak 1912 tarihleri arasında görev yaptı.
Mebuslar
| Vilayet | Seçim Bölgesi | Mebus | Resim | Etnik Mensubiyeti |
|---|---|---|---|---|
| Adana | Adana | Abdullah Faik Efendi[a] |  | Türk |
| Ali Münif Bey[b] |  | |||
| Cebelibereket | Mehmed Reşid Efendi | |||
| İçel | Hacı Mahmud Bayram Efendi | |||
| Kozan | Boyacıyan Hamparsum Murat Efendi |  | Ermeni | |
| Mersin | Abdülhalim Bey[c] | Türk | ||
| Arif Hikmet Bey[d] | ||||
| Ankara | Ankara | Hacı Mustafa Efendi |  | |
| Kasım Nuri Efendi | ||||
| Mahir Said Bey |  | |||
| Talat Bey |  | |||
| Çorum | Ali Osman Efendi | |||
| Mehmet Münir Bey |  | |||
| Kayseri | Hacı Kasım Efendi | |||
| İmamzade Ömer Mümtaz Bey | ||||
| Kırşehir | Ali Rıza Bey |  | ||
| Mahmut Mahir Efendi | ||||
| Bozok | Edip Bey | |||
| Hayrullah Efendi |  | |||
| Aydın | Aydın | İsmail Sıtkı Bey[e] | ||
| Hacı Süleyman Efendi[f] |  | |||
| Ubeydullah Efendi |  | |||
| Denizli | Ahmed Muhip Efendi | |||
| Fraşirili Gani Bey | Arnavut | |||
| İzmir | Aristidi Paşa[g] |  | Rum | |
| Emmanuil Emmanuilidis Efendi[h] |  | |||
| İstepan Ispartalıyan | ||||
| Mehmed Said Efendi | Türk | |||
| Nesim Mazliyah Efendi | Yahudi | |||
| Pavli Karolidi Efendi |  | Rum | ||
| Seyyid Bey |  | Türk | ||
| Menteşe | Halil Bey |  | ||
| Hamza Hayati Bey |  | |||
| Saruhan | Haydar Bey |  | ||
| İlhami Bey | ||||
| Mansurîzade Said Bey | ||||
| Tokadîzâde Şekib Bey |  | |||
| Bağdat | Bağdat | Alusizade Hacı Ali Efendi | ||
| Babanzade İsmail Hakkı Bey |  | |||
| Sason Efendi |  | Yahudi | ||
| Divaniye | Seyyid Mustafa Nuri Efendi | Arap | ||
| Rıfat Beyzade Şevket Paşa | ||||
| Kerbela | Abdülmehdî Efendi | |||
| Basra | Ammare | Abdülmecid Bey[i] | ||
| Hüseyin El Ulvan Efendi[j] | ||||
| Mehmed Kureyş Efendi[k] | ||||
| Mehmed Selim Efendi[j] | ||||
| Basra | Abdülvahap Paşa[l] | |||
| Zehirzade Ahmed Paşa[d] | ||||
| Seyyid Talip Bey |  | |||
| Müntefik | Abdülmuhsin Bey[m] | |||
| Hıdır Hayati Efendi | ||||
| Refet Senevî Efendi[d] | ||||
| Beyrut | Akka | Şakîrzade Esad Tevfik Efendi | ||
| Beyrut | Kâmil El Esad Bey[n] |  | ||
| Rıza El Sulh Bey |  | |||
| Süleyman El Büstanî Efendi[g] |  | |||
| Lazkiye | Emir Arslan Bey[o] |  | ||
| Mehmed Arslan Bey[p] | ||||
| Nablus | Şeyh Ahmed Hammaş Efendi | |||
| Trablusşam | Fuat Hulusi Bey | Türk | ||
| Bitlis | Bitlis | Mehmed Arif Efendi | ||
| Genç | Mehmed Emin Bey | |||
| Muş | Hacı İlyas Sami Efendi |  | ||
| Kegam Dergarabedyan |  | Ermeni | ||
| Siirt | Abdürrezak Efendi | Türk | ||
| Cezayir-i Bahr-i Sefid | Limni | Mihalaki Efendi | Rum | |
| Midilli | Panayot Bostani Efendi | |||
| Mihalaki Salta Efendi | ||||
| Rodos | Theodor Konstantinidis Efendi |  | ||
| Sakız | Mihalaki Çelebidi Efendi | |||
| Diyarbekir | Diyarbekir | Pirinççizade Arif Bey[d] |  | Türk |
| Pirinççizade Feyzi Bey[q] |  | |||
| Ergani | İbrahim Efendi | |||
| Mardin | Sait Bey | |||
| Siverek | Nureddin Bey | |||
| Edirne | Dedeağaç | Süleyman Bey | ||
| Edirne | Asım Bey[d] | |||
| Faik Bey[r] |  | |||
| Rıza Tevfik Bey |  | |||
| Mehmed Talat Paşa |  | |||
| Gelibolu | İstefani Narlı Efendi | Rum | ||
| Gümülcine | İsmail Bey |  | Türk | |
| Mehmed Fehmi Efendi | ||||
| Mehmed Arif Bey | ||||
| Kırkkilise | Emrullah Efendi | |||
| Mustafa Arif Bey |  | |||
| Tekirdağ | Mehmed Adil Bey |  | ||
| Agop Babikyan Efendi[d] |  | Ermeni | ||
| Agop Boyacıyan Efendi[s] | ||||
| Erzurum | Bayazıt | Süleyman Sudi Efendi |  | Türk |
| Erzincan | Osman Fevzi Efendi |  | ||
| Erzurum | Hafız Ahmet Ziya Bey | |||
| Hacı Şevket Efendi | ||||
| Pastırmacıyan Karekin Efendi |  | Ermeni | ||
| Seyfullah Efendi |  | Türk | ||
| Ohannes Vartkes Efendi |  | Ermeni | ||
| Hicaz | Cidde | Kasım Zeynel Efendi | Arap | |
| Hicaz | Hasan Şeybî Efendi | |||
| Şerif Abdullah Bey |  | |||
| Halep | Halep | Ali Cenani Bey |  | Türk |
| Artin Boşgezenyan Efendi[t] |  | Ermeni | ||
| Şeyh Beşir Efendi[u] |  | Arap | ||
| Emirîzade Mehmed Bahaeddin Bey[v] | ||||
| Mellahzade Mer'i Paşa[w] | ||||
| Kevakibîzade Mesud Efendi | ||||
| Şeyh Mustafa Efendi[x] | ||||
| Cabirîzade Abdülnafi Paşa[y] | ||||
| Bereketzade Rıfat Bey[d] | ||||
| Maraş | Hacı Hasan Fehmi Efendi | Türk | ||
| Bayezidzade Mehmet Şükrü Efendi | ||||
| Hüdavendigâr | Bursa | Hafız Ahmet Hamdi Efendi | Gürcü[1] | |
| Hacı Ömer Feyzi Efendi | ||||
| Sabri Bey | ||||
| Mehmed Tahir Bey |  | |||
| Ertuğrul (Bilecik) | Mehmet Sadık Bey | |||
| Mehmed Sıtkı Efendi | ||||
| Karahisar-i Sâhib (Afyon) | Kâmil Efendi |  | ||
| Rıza Paşa | ||||
| Kethüdazade Salim Efendi | ||||
| Kütahya | Abdullah Azmi Efendi |  | ||
| Ahmed Ferid Bey |  | |||
| Ahmed Cemal Bey[z] | ||||
| Hasan Tahsin Efendi | ||||
| Mustafa Saffet Paşa[f] | ||||
| İstanbul | İstanbul | Ahmed Nesimi Bey | ||
| Ahmed Rıza Bey[aa] |  | |||
| Alber Feraci Efendi | Yahudi | |||
| Bedros Hallaçyan Efendi |  | Ermeni | ||
| Hüseyin Cahit Bey |  | Türk | ||
| Konstantin Konstanidi Efendi | Rum | |||
| Pandelâki Kozmidi Efendi |  | |||
| Nasûhîzâde Mustafa Âsım Efendi | Türk | |||
| Manyasizade Refik Bey[ab] | ||||
| Mehmed Rifat Paşa[ac] | ||||
| Tahir Hayreddin Bey[2] | ||||
| Kirkor Zöhrap Efendi |  | Ermeni | ||
| İşkodra | Draç | Esad Paşa |  | Arnavut |
| İşkodra | Murtaza Galip Bey | |||
| Rıza Bey[ad] | ||||
| Şakir Bey[d] | ||||
| Kastamonu | Kangırı (Çankırı) | Behçet Bey |  | Türk |
| Hacı Tevfik Efendi |  | |||
| Kastamonu | Ahmet Mahir Efendi |  | ||
| Ahmed Şükrü Bey |  | |||
| İsmail Mahir Efendi |  | |||
| Necmeddin Molla Bey[ae] |  | |||
| Yusuf Kemal Bey[f] |  | |||
| Sinop | Hasan Fehmi Efendi (İremadze)[3] |  | Gürcü[3] | |
| Rıza Nur Bey |  | |||
| Konya | Antalya | Ebüzziya Tevfik Bey |  | |
| Elmalılı Mehmed Hamdi Efendi |  | |||
| Burdur | Muhaddeszade Ömer Lütfi Efendi | |||
| Isparta | Hacı Eşref Bey | |||
| Süleyman Sami Bey |  | |||
| Konya | Mehmed Emin Efendi | |||
| Mehmed Vehbi Efendi |  | |||
| Hacı Mustafa Efendi | ||||
| Salim Efendi | ||||
| Zeynelabidin Efendi |  | |||
| Niğde | Mustafa Hayri Efendi |  | ||
| Muhiddin Bey | ||||
| Yorgaki Efendi |  | Rum | ||
| Kosova | İpek | Ahmed Hamdi Efendi | Arnavut | |
| Ali Haydar Bey | ||||
| İpekli Bedri Bey |  | |||
| Hafız İbrahim Efendi |  | |||
| Priştine | Hüseyin Fuat Paşa | Türk | ||
| Hasan Bey |  | Arnavut | ||
| Mustafa Hamdi Efendi[d] | ||||
| Sava Stepanoviç Efendi | Sırp | |||
| Şaban Paşa[af] | Arnavut | |||
| Prizren | Mehmet Emin Efendi[f] | |||
| Şerif Bey | ||||
| Vehbi Efendi[ag] | ||||
| Yahya Bey | Türk | |||
| Seniçe | Hacı Hasan Muhittin Bey | |||
| Taşlıca | Ali Vasfi Bey | |||
| Üsküp | Aleksandır Parliç Efendi | Sırp | ||
| Necip Draga Bey |  | Arnavut | ||
| Pavlof Efendi |  | Bulgar | ||
| Sait Efendi | Türk | |||
| Mamuret-ül-Aziz | Dersim | Lütfi Fikri Bey |  | Türk |
| Malatya | Ahmed Hamid Bey[d] | |||
| Keşşaf Efendi[ah] | ||||
| Mehmet Tevfik Efendi | ||||
| Mamuret-ül-Aziz | Çötelizade Asım Bey | |||
| Mehmed Nuri Efendi | ||||
| Hacı Ziyaeddin Efendi | ||||
| Manastır | Debre | Basri Bey | Arnavut | |
| İsmail Bey[d] | ||||
| Şevket Bey[ai] | ||||
| Elbasan | Abdullah Mahir Efendi[d] | Türk | ||
| Hacı Ali Efendi[aj] | ||||
| Görice | Filip Mise Efendi | Ulah | ||
| Şahin Naki Efendi |  | Arnavut | ||
| Manastır | Yanko Dimitroviç Efendi | Sırp | ||
| Mehmet Vasıf Efendi | Türk | |||
| Pançe Doref Efendi |  | Bulgar | ||
| Trayan Nali Efendi |  | Ulah | ||
| Serfiçe | Koço Drizi Efendi[f] |  | Rum | |
| Harisiyos Vamvakas Efendi [ak] | ||||
| Yorgo Boşo Efendi |  | |||
| Musul | Kerkük | Mehmet Ali Bey | Türk | |
| Salih Paşa | ||||
| Musul | Davud Yusufani Efendi |  | Asuri | |
| Mehmet Ali Fadıl Efendi | Türk | |||
| Süleymaniye | Hacı Sait Efendi | |||
| Selanik | Drama | Agâh Bey | ||
| Rıza Bey | ||||
| Selanik | Yorgaki Artas Efendi | Rum | ||
| Cavid Bey |  | Türk | ||
| Emanuel Karasu Efendi |  | Yahudi | ||
| Yorgi Honos Efendi |  | Rum | ||
| Rahmi Bey |  | Türk | ||
| Dimitri Vlahof Efendi |  | Bulgar | ||
| Serez | Hristo Dalçef Efendi | |||
| Dimitrios Digkas Efendi |  | Rum | ||
| Derviş Ragıp Bey[al] | Türk | |||
| Mithat Şükrü Bey |  | |||
| Yusuf Naşit Bey[f] | ||||
| Sivas | Amasya | Arif Fazıl Efendi |  | |
| Cudi Efendi |  | |||
| İsmail Hakkı Paşa |  | |||
| Karahisar-ı Şarki | Ömer Fevzi Efendi | |||
| Serdarzade Mustafa Efendi |  | |||
| Sivas | Dağavaryan Nazret Efendi |  | Ermeni | |
| Hüsnü Bey | Türk | |||
| Mustafa Ziya Bey | ||||
| Ömer Şevki Bey |  | |||
| Ahmet Şükrü Efendi | ||||
| Tokat | Hattatzade İsmail Paşa | |||
| Şeyh Hacı Mustafa Hakkı Efendi | ||||
| Mustafa Sabri Efendi |  | |||
| Suriye | Hama | Abdülhamid Zöhravî Efendi |  | Arap |
| Halid El Berazi Efendi | ||||
| Havran | Saadettin Efendi | |||
| Kerek | Tevfik El Mecali Bey | |||
| Şam | Abdurrahman El Yusuf Bey[am] | |||
| Mehmed Aclanî Efendi[d] | ||||
| Şem'azade Hasan Rüştü Bey | ||||
| Süleyman Efendi[f] | ||||
| Azmzade Şefikülmüeyyet Bey | ||||
| Aslizade Şükrü Bey[an] |  | |||
| Trablusgarp | Cebel'ül Garbi | Süleyman el-Biruni Efendi |  | |
| Fizan | Cami Bey |  | Türk | |
| Humus | Mustafa Bin Kaddare Efendi | Arap | ||
| Trablusgarp | Ferhat Bey | Türk | ||
| Mahmud Naci Bey |  | |||
| Sadık Bey | ||||
| Trabzon | Gümüşhane | Mısırlızade Hayri Bey | ||
| İbrahim Lütfi Paşa | ||||
| Lazistan | Çürüksulu Ahmed Paşa (Tavdgiridze)[4] |  | Gürcü[5] | |
| İbrahim Ferid Efendi |  | |||
| Trabzon | Saraçzade Ali Naki Efendi[ao] | |||
| Hacı Osman Bey | ||||
| Eyüpzade İzzet Bey |  | |||
| Matheos Kofidis Efendi |  | Rum | ||
| Mahmud Bey[ap] | Türk | |||
| Mahmud Mazhar Bey (Hazinedarzade[6]) | Gürcü | |||
| Mahmud İmadeddin Efendi[d] | ||||
| Mehmed Emin Efendi | ||||
| Van | Hakkâri | Seyyid Taha Efendi | ||
| Van | Vahan Papasyan Efendi |  | Ermeni | |
| Hacı Tevfik Efendi | Türk | |||
| Yanya | Berat | Aziz Viryoni Paşa |  | Arnavut |
| İsmail Kemal Bey |  | |||
| Preveze | Azmi Bey[aq] | Türk | ||
| Hamdi Bey[ar] | ||||
| Ergiri | Mamopulo Efendi | Rum | ||
| Müfid Bey |  | Arnavut | ||
| Yanya | Dimitraki Kingos Efendi | Rum | ||
| Konstantin Surla Efendi | ||||
| Yemen | Hudeyde | Ali Süveyd Efendi | Arap | |
| Hadi El Rızk Efendi | ||||
| Mahmud Nedim Bey[as] | ||||
| Seyyid Muhammet Abdurrahman Efendi[f] | ||||
| Tahir Recep Efendi[f] | ||||
| Zühdü Efendi[at] | ||||
| San'a | Hüseyin Abdülkadir Bin Ali[au] | |||
| Hüseyin El Halâli Efendi[f] | ||||
| Mehmet Abdullah Mukhafi Efendi | ||||
| Seyyid Ahmed Habbânî Bey[av] | ||||
| Seyyid Ahmed Bin Yahya Elkisbî Efendi | ||||
| Seyyid Ali Muta Efendi | ||||
| Seyyid Ali Bin Hüseyin Efendi[d] | ||||
| Taaz | Esseyid Salih Sindar Efendi | |||
| Asir | Ali Bin Hasan Efendi | |||
| Şeyh Said Feraci Efendi | ||||
| Şeyh Ahmed Efendi[d] | ||||
| Bağımsız Sancaklar | Bolu | Hacı Abdulvahap Efendi |  | Türk |
| Mehmet Habip Bey | ||||
| Şerafettin Bey | ||||
| Mustafa Zeki Bey | ||||
| Bingazi | Ömer Mansur Paşa | Türk | ||
| Yusuf Şetvan Bey |  | Arap | ||
| Canik (Samsun) | Abdullah Efendi[aw] | Türk | ||
| Hacı Ahmed Hamdi Efendi | ||||
| Mehmed Ali Bey | ||||
| Nail Bey[ax] |  | |||
| Sait Efendi[ay] | ||||
| Süleyman Necmi Bey[az] |  | |||
| Çatalca | Dimitri Zafiropulos Efendi | Rum | ||
| İzmit | Ahmet Müfit Bey | Türk | ||
| Anastas Mihailidis | Rum | |||
| Hafız Rüştü Efendi | Türk | |||
| Kale-i Sultaniye | Seyyid Ali Rıza Efendi[d] | Türk | ||
| Arif İsmet Bey[d] | ||||
| Atıf Bey[ba] |  | |||
| Mustafa Bey[bb] | ||||
| Karesi (Balıkesir) | Hafız Abdülaziz Mecdi Efendi | |||
| Ali Galip Efendi | ||||
| İbrahim Vasfi Efendi | ||||
| Muharrem Hasbi Efendi | ||||
| Konstantin Savapulos Efendi[bc] | Rum | |||
| Şefik Efendi[aw] | Türk | |||
| Kudüs | Ruhi el-Halidi Bey |  | Arap | |
| Hafız Essait Efendi | ||||
| Said el-Hüseyni Bey | ||||
| Medine-i Münevvere | Seyyid Abdülkadir Haşimî Efendi | |||
| Urfa | Mahmut Nedim Bey | Türk | ||
| Şeyh Saffet Efendi |  | |||
| Zor | Hıdır Lütfi Efendi |
Notlar
- ^ İstifa eden Ali Münif Bey'in yerine mebus oldu.
- ^ Ankara Valiliğine atanarak milletvekilliğinden ayrıldı.
- ^ Ölen Arif Hikmet Bey'in yerine mebus oldu.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Dönem içinde öldü
- ^ İstifa eden Süleyman Efendi'nin yerine seçildi.
- ^ a b c d e f g h i j Dönem içinde istifa etti
- ^ a b 31 Ocak 1911'de Ayan azalığına atandı.
- ^ Aristidi Paşa'nın yerine mebus oldu.
- ^ Müstafi sayılan Hüseyin El Ulvan Efendi'nin yerine milletvekili oldu.
- ^ a b İki yıl Meclise devam etmediğinden müstafi sayıldı.
- ^ Müstafi sayılan Mehmet Selim Efendi'nin yerine milletvekili oldu.
- ^ Ölen Ahmed Paşa'nın yerine mebus oldu.
- ^ Ölen Refet Efendi'nin yerine mebus oldu.
- ^ Süleyman El Büstani Efendi'nin yerine mebus oldu.
- ^ 31 Mart İsyanı'nda öldürüldü.
- ^ Ölen Emir Arslan Bey'in yerine mebus oldu.
- ^ Ölen Arif Bey'in yerine mebus oldu.
- ^ Ölen Asım Bey'in yerine mebus oldu.
- ^ Ölen Agop Babikyan Efendi'nin yerine mebus oldu.
- ^ Mustafa Bey'in yerine mebus oldu.
- ^ Ölen Rıfat Bey'in yerine mebus oldu.
- ^ İstifa eden Mer'i Paşa'nın yerine mebus oldu.
- ^ Dönem içinde Halep Evkaf Muhasebeciliğine atandığı için istifa etti.
- ^ Dönem içinde Devlet Şûrası azalığına atandı.
- ^ ilk Osmanlı Meclis-i Mebûsân'ında da mebusluk yaptığı için Şeyh-ül Mebûsân olarak adlandırılmıştır.
- ^ İstifa eden Saffet Paşa'nın yerine mebus oldu.
- ^ 23 Ocak 1912'de Ayan azalığına atandı.
- ^ 4 Mart 1909'da öldü.
- ^ Refik Bey'in ölümü üzerine mebus seçildiyse de istifa etti.
- ^ Ölen Şakir Bey'in yerine mebus oldu.
- ^ İstifa eden Yusuf Kemal Bey'in yerine mebus oldu.
- ^ Ölen Hamdi Efendi'nin yerine mebus oldu.
- ^ İstifa eden Mehmet Emin Efendi'nin yerine mebus oldu.
- ^ Ölen Ahmed Hamid Bey'in yerine mebus oldu.
- ^ Ölen İsmail Bey'in yerine mebus oldu.
- ^ Ölen Abdullah Mahir Efendi'nin yerine mebus oldu.
- ^ İstifa eden Koço Drizi Efendi'nin yerine mebus oldu.
- ^ İstifa eden Naşit Bey'in yerine mebus oldu.
- ^ İstifa eden Süleyman Efendi'nin yerine mebus oldu.
- ^ Ölen Mehmet Aclanî Efendi'nin yerine mebus oldu.
- ^ En yaşlı mebus olarak, geçici Meclisi Mebûsân Başkanlığı görevini yerine getirmiştir.
- ^ Ölen Mahmud İmadeddin Efendi'nin yerine mebus oldu.
- ^ Dönem içinde Hüdavendigâr Valiliğine atandı.
- ^ Azmi Bey'in yerine mebus oldu.
- ^ İstifa eden S.M. Abdurrahman Efendi'nin mebus oldu, sonra da Yemen Vali Vekâletine atandı.
- ^ İstifa eden Tahir Recep Efendi'nin yerine mebus oldu.
- ^ Ölen Seyyid Ali Bin Hüseyin Efendi'nin yerine mebus oldu.
- ^ İstifa eden Hüseyin El Halâli Efendi'nin yerine mebus oldu.
- ^ a b Dönem içinde Temyiz Mahkemesi azalığına atandı.
- ^ 21 Ocak 1911'de Ayan azalığına atandı.
- ^ Abdullah Efendi'nin yerine mebus oldu.
- ^ Nail Bey'in yerine mebus oldu.
- ^ Ölen Arif İsmet Bey'in yerine mebus oldu.
- ^ Ölen Ali Rıza Efendi'nin yerine mebus oldu.
- ^ Şefik Efendi'nin yerine mebus oldu.
Kaynakça
- ^ Kasap, M. (2010). Osmanlı Gürcüleri. Gürcistan Dostluk Derneği. s.272
- ^ Saygı, Serhan Kemal (2014). Meclis-i Mebusan’da İzmir Mebusları 1908-1918 (PDF) (Doktora). İzmir: T.C. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yakınçağ Tarihi Ana Bilim Dalı. s. 44 dip not 159. 4 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Şubat 2021.
1911 yılının Aralık ayında yapılan ara seçim, İstanbul mebusu ve Hariciye Nazırı Rıfat Paşa'nın Paris Büyükelçiliği'ne atanması sonucu gündeme gelmiştir. İttihatçılar, Adliye Nazırı Mehmed Memduh Bey’i aday gösterirken; Hürriyet ve İtilaf Fırkası ise Şehraz gazetesi Yazı İşleri Müdürü Tunuslu Tahir Hayreddin Bey’i aday göstermiştir. 195 oy alan Memduh Bey'i 1 oy farkla geçerek 196 oy alan Tahir Hayreddin Bey, mebus seçilmiştir..
- ^ a b Kasap, M. (2010). Osmanlı Gürcüleri. Gürcistan Dostluk Derneği. s.182
- ^ 1908 Meclis-i Mebusan Albümü (PDF). TBMM. cdn.tbmm.gov.tr. 2023. s. 52, 117. 10 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Temmuz 2024.
- ^ Özel, O. (2003). Çürüksulu Ali Paşa ve Ailesi Üzerine Biyografik Notlar. Kebikeç, S, 16, 95-144.
- ^ Tunç, S. (2019). 1908 TRABZON SEÇİMLERİNDE ERMENİLER. Ermeni Araştırmaları, (63), 59-82.
Konuyla ilgili yayınlar
- Meşrutiyet ve Cumhuriyet mebusları[] - Hakan Yılmaz (Boğaziçi Üniversitesi)
- Meclis-i Mebusan Zabıt Ceridesi, Cilt: I, Devre: I, İçtima Senesi: I, TBMM Basımevi, Ankara, 1982.
